Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

310 Türkpatent Kurumu Nezdinde Patent Edinme Sürecinin Hukuki Değerlendirmesi kin plan, kural ve yöntemler, bilgisayar programları 37 , estetik niteliği bulunan mahsuller, edebiyat ve sanat eserleri ile bilim eserleri, bilginin sunumuna ilişkin olması halinde genellikle bu hususlarda patent ko- ruması sağlanamayacaktır.(SMK. m.82/2) Ancak şartları varsa know how, eser, marka gibi korumalardan yararlanabilir. Bazı buluşlara ise patent verilmemektedir. Bunlardan ilki kamu düzenine 38 ve genel ahlaka aykırı 39 olan buluşlardır. Kamu düzeni ve genel ahlak toplumdan topluma değiştiği gibi, yaşanılan dönemde şe- kil vermektedir. Önceleri ahlaka aykırı olmayan veya kamu düzenine aykırı sayılmayan bazı davranışlar zamanla kamu düzeni ve ahlaka ay- kırı kabul edilebilir. Bununla birlikte özü itibariyle genel ahlaka veya kamusal düzene aykırı olmayan bir buluş sırf kamuya aykırı amaçla- ra hizmet ediyor diye patent talebi reddedilmemelidir. 40 Örneğin silah üretimi kanundaki koşulları sağlamak koşuluyla serbesttir. Ancak ka- nuna aykırı bir şekilde silah kullanımı var diye kamu düzenine aykırı- lık söz konusu olmayacak, silahlarla ilgili buluşlar patentlenebilecektir. Ayrıca ‘ ’mikrobiyolojik işlemler veya bu işlemler sonucu elde edilen ürünler hariç olmak üzere, bitki çeşitleri veya hayvan ırkları ile bitki veya hayvan üretimine yönelik esas olarak biyolojik işlemler, insan veya hayvan vücuduna uygulanacak teşhis yöntemleri ile cerrahi yöntemler dâhil tüm te- davi yöntemleri, oluşumunun ve gelişiminin çeşitli aşamalarında insan bede- ni ve bir gen dizisi veya kısmi gen dizisi de dâhil olmak üzere insan bedeninin öğelerinden birinin sadece keşfi, insan klonlama işlemleri, insan eşey hat- tının genetik kimliğini değiştirme işlemleri, insan embriyosunun sınai ya da ticari amaçlarla kullanılması, insan ya da hayvanlara önemli bir tıbbi fayda sağlamaksızın hayvanlara acı çektirebilecek genetik kimlik değiştirme işlemleri ve bu işlemler sonucu elde edilen hayvanlar’’, bu- luş olarak kabul edilse dahi kural olarak patentle korunamayacaktır. (SMK. m.82/3) 37 Kanımızca bilgisayar programları tekniğe ilişkin bir yenilik getirirse yani teknik unsur barındırırsa Türk Hukuku’nda da patentle korunabilir. 38 Doktrinde Tekinalp; kamuya aykırılığın, kanuna aykırılıktan ayrı ve bağımsız ola- rak ele alınması gerektiğini ve kendi standartları içerisinde değerlendirilip karara bağlanması gerektiğini belirtmiştir. Ayrıntılı bilgi için bakınız; Tekinalp, s.547 39 Doktrinde Erdil; genel ahlaka aykırılığı, toplumun değer yargılarını yansıtan iyi ile kötüyü ayırmaya yarayan kurallar olarak tanımlamıştır. Ayrıntılı bilgi için ba- kınız; Erdil, s.180 40 Tekinalp, s.547