Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

332 Türkpatent Kurumu Nezdinde Patent Edinme Sürecinin Hukuki Değerlendirmesi Eşdeğerlik doktrini, rakiplerin patentteki belirli özelliklerde önem- siz bir takım değişiklikler yaparak patent hakkına tecavüz yükümlü- lüğünden kurtulmalarını önlemek amacıyla ortaya çıkmıştır. 143 Buluş- ların, hangi şartlar altında yeni bir buluş olarak değerlendirileceği ve buluş sayılabileceği hangi durumlarda eskisinin devamı olarak kabul edileceği, eşdeğerlik incelemesi sonucu ortaya çıkacaktır. 144 ‘’Eşdeğerler, istem veya istemlerle aynı işlevi gören, bu işlevi aynı şekil- de gerçekleştiren ve neticede istem ve istemlerde talep edilen unsur ile aynı sonucu çıkartan araç veya unsurlardır.’’ Eğer istemlerde belirtilmiş olan unsurlar başka bir patentin eşdeğeriyse bu buluşa patent hakkı tanın- mamalıdır. Zira bir buluşun özüne dokunmaksızın onda önemsiz fark- lılıklar yaratılması halinde buluşun bir nevi taklitti söz konusudur. Patentin veya buluşun eşdeğer unsura sahip olup olmadığıysa uz- manlar aracılığıyla tespit edilecektir. Bu durumda patent istemleri esas alınarak ve buluşun tarifnamesi ile resimleri de göz önünde tutularak temel, pratik ve teorik bilgilere göre bir muadil çözüme kolayca ulaşı- labilir olup olmadığı tespit edilmelidir. 145 Temel, pratik ve teorik bilgi- ler neticesinde muadil çözüme kolayca ulaşılabiliyorsa buluş eşdeğer unsura sahiptir. Örneğin bir taşıyıcıda halat yerine, zincir kullanılması halinde bu zincirin kullanımı eşdeğer unsur göstergesidir. Eşdeğerler doğrudan eşdeğer ve dolaylı eşdeğer olarak ikiye ayrıl- maktadır. Dolaylı eşdeğerlerde buluşçu kullanılan unsurların yerine kullanılabilecek unsurlar için uzman bir kişinin anlayacağı nitelikte ek bir düşünsel faaliyet yürütmektedir. 146 Ancak bu düşünsel faaliyet neticesinde ortaya çıkan buluş değil, bir muadil unsurdur. Bununla birlikte doğrudan eşdeğerler ise patent konusu buluştaki unsurlardan biri yerine kullanabileceği bilinen unsurları ifade eder. 147 Doğrudan eşdeğerler kendi içinde, teknik eşdeğer ve patent eşdeğeri şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Teknik eşdeğerde, buluşlardaki iki unsurdan biri diğerinin yerine herhangi bir ek araştırmaya gerek kalmaksızın kolay bir şekilde kullanılabilmektedir. 148 Bu nedenle teknik eşdeğerin tespitti 143 Yıldırım, s.109 144 Tekinalp, s.536 145 Ayrıntılı bilgi için bakınız; Ortan, Avrupa C.1, s.191 146 Ayrıca bakınız; Erdil, s.174 147 Erdil, s.173 148 Güneş, Haksız Rekabet Davaları, s.75