Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

34 Latin Amerika Ülkelerinde Başkanın Sorumluluğunu İşletmek için Parlamentoların ... partileri ile yakın ilişkiler geliştirmeye özen gösterdiği görülmektedir. Kanun teklifleri ile nelerin hedeflendiği parlamenterlere başkan tara- fından sıklıkla izah edilmiş, onlarla yakın ilişkiler geliştirerek parla- menterlerin seçim bölgelerine “pork-barrell 85 ” yatırımları yapmaya özen göstermiştir. Bu sayede başkanın aleyhine verilen impeachment önergesinden hem kendi partisi hem de muhalefetin oyları ile redde- dildiği görülmektedir. 86 II. TEPKİSEL MECLİSLERİN BAŞKAN KARŞISINDAKİ SİLAHLARI Tek yapılı karma hükümet sistemlerinde bakanların parlamento karşısında siyasal olarak sorumlu olması anayasal olarak öngörülmüş olmasına karşın aynı uygulamanın devlet başkanları için de söz ko- nusu olduğu söylenemez. Anayasal olarak devlet başkanları sadece impeachment vasıtasıyla görevden alınabilmektedir. Bu uygulama ise kuvvetler ayrılığı prensibi ve saf başkanlık sistemi ile uyum içerisin- dedir. Ancak pratikte devlet başkanlarının anayasada öngörülen gö- rev süresini doldurmaları da özellikle üçüncü dalga demokrasilerde, kesinlikle garanti değildir. Kim ve Bahry, 1974-2003 yılları arasında 52 üçüncü dalga demokrasinin, 19’unda devlet başkanının istifa ya da im- peachment vasıtasıyla görevini bıraktığını tespit etmiştir. Bu örnekler- den sadece biri, Asya’dan biri Afrika’dan 87 biri de Doğu Avrupa’dan 88 olmasına karşın geri kalan örneklerin Latin Amerika’dan olması ilgi çekicidir. Latin Amerika’da 1978-2005 yılları arasında görev yapan 64 85 Pork barrel, yerine göre seçmenlerden ya da milletvekillerinden oy elde etmek amacıyla onları hoşnut edeceği düşünülerek tasarlanan projeler için hükümet kaynaklarının kullanılmasını ifade eden teknik bir terimdir. En basit görünümü itibariyle bir milletvekilinin yürütmenin politikalarını destekleyeceği vaadine karşılık olarak yürütmenin de o milletvekilinin seçim bölgesine yatırım yapma va- adinde bulunmasıdır. “Pork barrel” teriminin açıklaması için Bkz. Oxford Living Dictionaries, https://en.oxforddictionaries.com/definition/pork_barrel, (Erişim Tarihi: 25.1.2019). 86 Perez-Liñan, (2000), s. 70-72; Perez-Liñan, (2007), s. 159-161. 87 Elbette Afrika’da devlet başkanları sıklıkla görev süresi dolmadan görevlerini terketmektedir. Ancak bu husus genelde bir askeri darbenin sonucundadır. Kim, Bahry, (2008), s. 808, 812. 88 Filipinler’de başkan Estrada impeachment süreci devam ederken istifa etmiştir. Madagaskar’da başkan Alvert Zafy Yüksek Mahkeme kararı ile görevden alınmış- tır. Gürcistan’da başkan Eduard Shevardnadze görevinden istifa etmiştir. Kim, Bahry, (2008), s. 807, 813.