Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

366 Hekimin Kusurunun Değerlendirilmesi komplikasyon için de, bilinmesi gerekeni bilmemek sorumluluk ge- rektirir. Örneğin, tıbbın standart uygulamalarından biri, ameliyata alı- nacak olan hastaya, daha önceden bir takım tetkiklerin yapılmasıdır; kanama ve pıhtılaşma zamanı ile ilgili olanlar da bunlardan biridir. Ancak, söz konusu tetkikler yapılmamış, hastada kanama olmuş ve buna bağlı olarak bir zarar doğmuş ise hekim sorumlu olacaktır. 29 Bu nedenle, hem adli tıp açısından hem de hukuki açıdan, her vaka ken- di içinde değerlendirilmek durumundadır. Bir olay için komplikas- yon olarak kabul edilen durum, bir diğer olayda hekime kusur olarak yükletilebilir. 30 Örneğin, ilaca bağlı görme kaybı bir komplikasyondur ancak böyle bir durum ortaya çıkar çıkmaz hekimin aktif olarak mü- dahalede bulunarak gerekli önlemleri almaması, hekimin sorumlulu- ğu sonucunu doğurabilecektir. Alman Federal Yüksek Mahkemesinin 2008 tarihinde vermiş olduğu bir kararda, hekimin henüz lisans alma- mış bir ilacı hastasına uygulaması sonucunda meydana gelen zarar- dan sorumlu tutulmasının gerekçelerinden biri, hekimin uygulamayı ortaya çıkması muhtemel komplikasyonları açısından iyi takip etme- mesi şeklinde ifade etmiştir. 31 Komplikasyonun, yani hukuken kabul edilebilir bir riskin tümdik- kat ve özeni göstermiş olsa da, hekime sorumluluk olarak yükletilme- mesi için, çok önemli bir unsura daha ihtiyaç vardır: hekimin hastasını bu duruma karşı bilgilendirmiş olması. Hekim için, komplikasyonu hukuka uygun hale getiren, yani sorumluluğunun doğmasına engel olan durum, gerekli şartların varlığı halinde hekimin hastasını bu ko- nuda aydınlatarak rızasını almış olmasıdır. 32 Hekimin uygulanacak te- davi ve sonuçları ile ilgili olarak hastasına detaylı bilgi vermesi ve bu bilgiyi değerlendiren hastanın da söz konusu tedaviye rıza göstermesi 29 Yavuz, s. 101. 30 Bu açıdan önemli bir başka kavram da endikasyon kavramıdır. Endikasyon, bir tıbbi müdahale ya da cerrahi girişimin gereklilik sebebidir. Örneğin; kolu kırılan bir hastada, kolu alçıya alma endikasyonu vardır. Çünkü alçıya almak, kırığın tedavisidir. Bkz. http://ansiklopedi.turkcebilgi.com/Endikasyon 31 Yüksek Mahkeme, hekimin henüz lisanslanmamış bir ilaç ile hastasını iyileştirme- ye çalışmasının yasak olmadığını ama tedavi sürecini özellikle de göz hasarı mey- dana gelebilme ihtimalini çok iyi takip-kontrol etme sorumluluğu altında olduğu- nu, söz konusu olayda gerekli gözetimin yapılmamış olmasının bir hata olduğu- nu ifade etmiştir. Bundesgerichtshof, 27.3.2008, VI ZR 55/05, Andreas Spickhoff, “Informed Consent-Recent Developments”, World Medical Journal , Vol.54, No:1, March 2008, s.9-10. 32 Spickhoff, s.9 vd.; Rızanın yerine geçen hukuka uygunluk sebepleri için bkz. Yü- cel, s. 218 vd.