Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

392 Yargıtay Yönünden Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Değerlendirilmesi Bir daire hukuki mesele hakkında, bir başka dairenin kararından farklı bir karar vermek isterse, bu durumda hukuk genel kuruluna başvurulur ve bu konuda Hukuk Genel Kurulu emsal bir karar ve- rir. Bir hukuk dairesi, başka bir hukuk dairesinin veya Hukuk Genel Kurulu’nun kararından farklı karar vermek isterse, bu durumda da Hukuk Genel Kurulu karar verir. Bir hukuk dairesi, incelediği bir dos- ya hakkında, hukukun gelişimi veya içtihat birliğinin sağlanmasının gerekli kıldığı hallerde, hukuki bir mesele hakkında Hukuk Genel Kurulu’nun görüşünü almaya karar verebilir (GVG 132). Bu ihtimal İsviçre hukukunda da düzenlenmiştir. Bu şekilde adeta emsal bir ka- rar alınarak farklı kararların verilmesi önlenmek istenmektedir. Bir ceza dairesi, başka bir ceza dairesinin veya ceza genel kuru- lunun kararından farklı karar vermek isterse ceza genel kurulu karar verecektir. Bir hukuk dairesi bir ceza dairesinin veya ceza genel ku- rulunun ya da bir ceza dairesi, hukuk dairesinin veya hukuk genel kurulunun veya büyük genel kurul kararından ayrılmak isterse, buna büyük genel kurul karar verir (GVG § 132, 2). Büyük Genel Kurul’a başvuru üzerine, içtihadından ayrılmak iste- nilen daire, kendisine sorulması üzerine önceki içtihadında ısrar eder- se, başvuru kabul edilir ve incelemeye geçilir. Daire büyük kurulun kararının hukukun gelişimi ya da içtihat birliğinin sağlanması için zo- runlu olduğunu açıklamalıdır. Hukuk Genel Kurulu bir başkan ve 12 Hukuk Dairesinin birer üyesi ile özel dairelerden birer (Kartel, Noter, Patent, Ziraat, Avukat- lık, Ekonomi ve Vergi daireleri olmak üzere ) üyelerden oluşur. Başka bir daire de ilgili ise ve verilecek karar bu dairenin de kararını etkile- yecek olursa, bu daireden de bir üye tarafından temsil edilir (GVG § 132, 5). Eğer kararından dönülmesi arzu edilen dairenin görevi arada değişen iş dağılımı sebebiyle başka bir daire tarafından yürütülmeye başlanmışsa, bu dairenin üyesi kurula katılır. Büyük Genel Kurul baş- kan ve büyük genel kurulun üyelerinden oluşur. Üye ve temsilciler başkan tarafından bir çalışma yılı için seçilir. Hukuk Genel Kurulu ve Büyük Genel Kurul sadece hukuki mesele hakkında karar verir. Herhangi bir duruşma yapılmaz (GVG 138, 1). Bu kararlar, bundan sonraki kararlar bakımından başvuran daire ba- kımından bağlayıcıdır. 20 Bunun anayasaya aykırı olmadığı Federal Al- 20 Zöller, Zivilprozessordnung, Köln, GVG §138 Rn. 1; Arenhövel/ Prütting.Gehrle-