Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

398 Yargıtay Yönünden Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Değerlendirilmesi Her şeyden önce uyuşmazlığın giderilmesi, bölge adliye mahke- melerinin kesin olarak verdikleri ve dolayısıyla temyiz yolu kapalı olan kararları hakkında istenebilecektir. Bölge adliye mahkemelerinin temyiz yolu açık olan kararları bakımından uyuşmazlığın giderilmesi istenemez. Zira bu kararlar arasındaki çelişkiler zaten temyiz aşama- sında giderilecektir. Uyuşmazlığın giderilmesini istemek yetkisi, başkanlar kurulu herhangi bir talep olmasa da kendiliğinden veya bölge adliye mahke- mesinin hukuk ya da ceza dairesinin, Cumhuriyet başsavcısının veya istinaf yoluna başvurma hakkına sahip olanlara aittir. Yine 5235 sayılı Kanun’un 35. maddesinin ikinci fıkrasına göre; “(3) numaralı bende göre yapılacak istemler, ceza davalarında Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığına, hukuk davalarında ise ilgili hukuk dairesine iletilir . Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığı uyuşmazlık bulunduğuna kanaat getirmesi durumunda ilgili ceza dairesinden bir karar verilmesini talep eder. Uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak dairece bu fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir ”. 34 Kanaatimce bölge adliye mahkemelerinin vermiş oldukları karar- lar arasındaki çelişkinin giderilmesi için verilen karara “ uyuşmazlığın giderilmesi ” denilmesi isabetli değildir. Çünkü bu ibare ile usûl hukuku terminolojisinde ilk akla gelen, taraflar arasındaki bir uyuşmazlığın gi- derilmesidir ve bu da genellikle dava yolu ile sağlanabilir. Yine uyuş- mazlık, dairelerin kararları arasında değil, bir davada taraflar arasında söz konusu olur. Bu nedenle içtihatlar arasındaki çelişkinin giderilme- si yerine uyuşmazlığın giderilmesi demek isabetli olmamıştır. Terim olarak “ kararların uyumlu hale getirilmesi ” veya “ kararlar arasında- ki çelişkinin giderilmesi ” denilebilirdi. Bölge adliye mahkemelerinin çelişkili kararlarının giderilmesi için verilen karara, içtihatların birleştirilmesi denilmemesi doğrudur Ni- tekim içtihadı birleştirme kararı Yargıtay daireleri ile Hukuk Genel Kurulu kararları arasındaki çelişkili kararlar hakkında verilmektedir. 34 Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılık- ları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 11 ve 12. maddesinde de Başkanlar Kurulu’nda uyuşmazlığın giderilmesi talebi kaydının tutulması hakkında hükümler bulunmaktadır.