Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

399 TBB Dergisi 2019 (144) Hakan PEKCANITEZ Gerek konu, gerek usûl ve gerekse sonuçları bakımından içtihatla- rın birleştirilmesi ile uyuşmazlığın giderilmesi birbirinden farklıdır. Uyuşmazlığın giderilmesi bölge adliye mahkemesinin daireleri ile başka bir bölge adliye mahkemesinin daire arasındaki farklı kararları bakımından istenir. Bölge adliye mahkemesi kararı ile Yargıtay daire- lerinin kararları arasında bir çelişki olmaz. Ancak çelişki Yargıtay’ın verdiği kararlara ilişkin ise, elbette bu uyuşmazlık Yargıtay kararları yönünde giderilecektir. 35 Bölge adliye mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ara- sındaki çelişkinin giderilmesi Yargıtay’ın ilgili hukuk dairesi tarafın- dan sağlanacaktır. Bu konuda bölge adliye mahkemesinin çelişkili ka- rar veren daire üyelerinin bu toplantıya katılımı veya en azından görüş açıklamasına imkânı tanınmamıştır. Her ne kadar bölge adliye mah- kemelerinin ilgili daireleri, kararları arasındaki çelişkinin giderilmesi için görüşlerini yazılı olarak bildirebilirse de, çelişkinin giderilmesi ile ilgili kararın verildiği toplantıda kendi görüşlerini açıklamaları ve oy- lamaya katılmaları daha isabetli olurdu. Çünkü Yargıtay ilgili hukuk dairesi, aslında kendisinin karar vermediği ve karar verilen konuda da uygulamayı yakından bilmediği bir konuda kararlar arasındaki çeliş- kiyi gidermeye çalışmaktadır. Yabancı hukuk sistemlerinde aslında temyiz edilemeyen kararlara karşı istinaf mahkemelerinin gerekli görmesi halinde, temyize başvu- ru imkânı bulunmaktadır. Bu özellikle bir emsal içtihat oluşması bakı- mından ve belki de istinaf mahkemesi kararları arasında içtihat birli- ğinin sağlanması bakımından kabul edilmiştir. Örneğin Alman Usûl Kanunu’nda istinaf mahkemesi hukukun gelişimi ya da içtihat birliği- nin sağlanması için kararın aslında temyiz sınırının altında olmasına rağmen, temyiz edilebilmesine izin verilmektedir (ZPO § 543). Bu şe- kilde temyiz incelemesi kabul edilerek verilen karar, daha sonra istinaf mahkemeleri için emsal karar oluşturmaktadır. Benzer bir düzenleme ilk derece mahkemeleri için de geçerlidir. Örneğin 600 Euro’nun al- 35 “İçtihatların birleştirilmesi deyiminin sadece hukuk daireleri ile hukuk genel kurulu arasındaki kararlar bakımında söylenebileceğinden bu kavramın hüküm zıtlıklarının Yargıtay’ca içtihat halinde birleştirilmesi” denilmesinin daha doğru olacağı ileri sürülmüştür (Şirin, O, İçtihatların Birliği Oturumu, Türkiye’de İsti- naf Mahkemelerinin Kurulmasından Sonra Yargıtay’ın Rolü Konferansı, Ankara 2007, s. 123-124).