Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

407 TBB Dergisi 2019 (144) Hakan PEKCANITEZ faraziyeleri düzenlemiştir. Bu iki fıkranın faraziyeleri dışında kalan hallerde, örneğin yetersiz delil ikamesi faraziyesinde, artık istinaf mahkemesi duruşma- lı inceleme yapmak zorundadır ” demektedir. 43 HMK m. 353 b. 6’daki düzenlemenin amacı dikkate alınmadan ve en önemlisi de istinaf mahkemelerinin asıl görevinin “ denetim ve düzeltici kanun yolu ” olduğundan ve istinaf mahkemelerinin “ dar anlamda yetkili “ istinaf mahkemesi olduğundan söz edilerek, istinaf mahkemelerinin delil toplamakla yükümlü olmayıp, ilk derece mahkemelerinin verdiği kararı kaldırdıktan sonra dosyayı ilk derece mahkemelerine göndere- bilecekleri söylenemez. 44 Yine istinaf mahkemesinin ilk derece mahke- mesinin kararını kaldırarak hüküm verme yetkisi bulunmakla birlikte, bunun ilk derece mahkemesinin yerine geçerek hüküm verme olarak an- laşılmaması, denetim fonksiyonunun bir devamı olarak ve onunla sınırlı olarak anlamlandırılması gerektiği de istinaf sistemine uygun değildir. Öncelikli olarak istinaf mahkemeleri, Yargıtay gibi hukuka aykırı bulduğu ilk derece mahkemesi kararını kaldırarak yeniden karar ve- rilmesi için dosyayı ilk derece mahkemesine gönderen mahkemeler değildir. Aksi halde bu uygulama kanuna ve istinafın amacına aykı- rı olur. İstinaf, yeniden ele almak, hukuka aykırı bulunan ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak ve yeniden yargılama yapılarak bir karar verilmesini gerektirmektedir. İstinaf mahkemelerinin asıl görevi bu olmakla birlikte, kanun koyucu sınırlı biçimde ve istisnai olarak saydığı hallerde, kararın kaldırılmasından sonra dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine izin vermiştir. Ancak dosyanın ilk dere- ce mahkemesine gönderilmesi kanunda tek tek sayılmış istisnai haller- de mümkündür (HMK m. 353/1). Her ne kadar kanundaki ifade uygulamada çok istisnai hallerde geçerli olabilecek bir hal ise de, bu bize kolaylıkla bu bendin uygulan- masını geniş yorumlamak imkânı vermemelidir. Bu anlamda aşağıda- ki bölge adliye mahkemesi kararının Kanunun amacına aykırı olduğu düşüncesindeyim. 43 Yıldırım, Kanun Yolu Olarak İstinaf, İstinaf Mahkemeleri, Uluslararası Toplantı, 7-8 Mart 2003, Ankara 2003, s. 308-309. 44 Karş. Boztaş N., İlk Derece Mahkemesi Kararlarının Eksik Tahkikat veya Gerekçe- sizlik Nedeniyle İstinaf Mahkemesince Kaldırılması Meselesi, MİHDER 2017/2, s. 424 vd.