Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

51 TBB Dergisi 2019 (144) Ahmet EKİNCİ Guatemala’da Jorge Serrano Ellias (1993), 141 parlamento ile yaşadıkla- rı gerilimde, parlamentonun baskısı sonucunda istifa etmek zorunda kalmışlardır. 142 Başkanın istifası ile sonuçlanan krizlerden sonuncusu 2017 yılın- da Peru’da yaşanmıştır. Peru’da başkan Kuczynski hakkında orta- ya çıkan rüşvet ve yolsuzluk iddiaları bir siyasal krize yol açmıştır. Parlamento’da Fujimori’yi destekleyenler (Fujimoristas) çoğunluktadır ve Aralık 2017’de başkanın görevden alınması için oylama gerçekleş- hidrokarbon kanunun değiştirlmesi ve doğal gaz ihracı ile ilgili reform talepleri ile karşı karşıyadır. Mesa, kendisini geleneksel partilerden soyutlarken parlamen- toda ise başkanın tartışmalı olmayan konular dışındaki hiçbir teklifi destek gör- memektedir. Örneğin başkanın Kurucu Meclis kurulması yönündeki talebi kabul edilirken bütçe teklifi parlamentoda destek görmemiştir. Bu dönemde de başkan karşısında halkın çeşitli kesimlerinden sokak gösterileri yapıldığı görülmektedir. Protestocular tarafından kuşatılan ve parlamento ile birlikte çalışamayan başkan Mart 2005 ve Haziran 2005’te iki kez istifa dilekçesini Kongre’ye sunmuştur. İlkini kabul etmeyen Kongre’nin Eva Morales’in ve bazı sendika liderlerinin desteği ile ikinci istifa dilekçesini kabul ettiği görülmektedir. Fakat Mesa’nın istifası sonrası- na anayasaya göre teselsül sırasında Senato (Hormando Vaca Diez) ve Temsilciler Meclisi (Mario Cossio) başkanları yer almaktadır. Bununla birlikte Mesa’nın isti- fasına da sebep olan protestocuların Kongre girişini kapattığı ve parlamenterleri Sucre’de toplanmaya zorladığı görülmektedir. Sucre’de toplanan parlamenterler ise, MAS ve farklı sivil toplum organizasyonlarının baskılarıyla, teselsül sırasın- daki iki mevkiyi atlayarak Yüksek Mahkeme başkanı Eduardo Rodriguez’i geçici başkan olarak atamıştır. Buitrago, (2010), s. 96-101. 141 Genel çerçevede bakıldığında Guatemala başkanı Serrano’nun istifası da bu kate- goride sayılmaktadır. Ancak Serrano, istifasından çok daha önce, parlamentoda çok az desteğe sahip olması, parlamentonun ekonomik içerikli yasa tekliflerini sürekli reddetmesi, ekonominin giderek kötüleşmesi nedeniyle halkın sokak hareketlerine başkaması dolayısıyla, meclisi feshetmiş, Anayasa Mahkemesi’ni baskılamış, Ombdusmanı görevden almış ve ülkeyi kararnameler ile yönetmeye karar vermiştir. Dolayısıyla zaten krizin başkangıcı itibariyle demokratik ve ana- yasal bir düzen söz konusu değildir. Bu nedenle de örnek olay olarak metinde yer verilmekle birlikte bizce Serrano hadisesi diğer örneklerden ayrılmaktadır. Ancak sonucu itibariyle demokrasinin restore edilmesi, bu amaçla örgütlenen sosyal or- ganizasyonun takdir edilmesini gerektirmektedir. Başkanın bu baskıcı tutumu, ABD ve uluslararası örgütler tarafınadn kınanmış ve başkan aleyhine büyüyen ve geniş bir sosyal tabana sahip ve kendilerine Instancia adını veren siyasal par- tilerden ve sosya organizasyonlardan oluşan halk örgütlenmesi ortaya çıkarmış- tır. Ordunun bir kesiminin de başkan aleyhine olması sonucunda, bu örgütlenme başkan ve birkaç gün sonra da başkan yardımcısının istifa ettirmeyi başarmıştır. Sonrasında toplanan parlamento, bu örgütlenmenin sunduğu üç aday arasından eski insan hakları Ombdusmanı Leon Carpio’yu geçici başkan olarak seçmiştir. Bjune, Petersen, (2010), ss. 165-181. 142 Mustapic, (2010), s. 20.