Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

70 Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığı Kararları (SYOK) ve Bu Kararların Ceza ... b. Mülga 1412 s. CMUK’taki düzenlemeler 1412 sayılı “Ceza Muhakemesi Usulü Kanunu” (CMUK) tamamen Cumhuriyet Savcısının kaptanlığındaki 27 (CMUK m. 156) “Soruştur- ma” evresini, -“Son Soruşturma” olarak adlandırılan- kovuşturma evresinin hazırlığı olarak kabul ediyor ve ceza yargılamasının birin- ci aşamasını “ön soruşturma” olarak adlandırıyor, 28 bu evreyi de ih- tiyaçların zoru ile 29 “hazırlık soruşturması” ve “ilk soruşturma” olarak ikiye ayırıyordu. 30 Hazırlık soruşturması da - yine ihtiyaçların zoru ile- biri kamu davasının açılmasına yer olup-olmadığını araştırmak, diğeri “ilk soruşturma devresinde soruşturma yapan hâkimlerin işini teminata fazla dokunmadan azaltmak suretiyle soruşturmayı hazırlamak gayesiyle yapılan iki kısma bölünmüştü. 31 “İlk Soruşturma” evresi 1985 yılında CMUK’ta yapılan değişiklikle kaldırılmış, ön soruşturma, hazırlık so- ruşturması olarak kabul edilmiştir. Mülga CMUK’ta 1985’te yapılan değişiklik öncesinde, bu süreç, kısaca genelde hazırlık soruşturması olarak adlandırılan evrenin ilk aşaması “ başlangıç soruşturması” olarak adlandırılıyor ve kamu da- vası açıp-açmamaya yer olup-olmadığını tayin etmek amacıyla araştır- mak 32 ve bilgi edinme, araştırma, koruma ve isnat gibi görevleri olan aşama olarak görülüyor, şekilsiz olarak kabul edilen bu evrede, bu ne- denle “ancak bu soruşturma sonunda birisine suç isnat edilebileceğinden ” 33 sanık kavramının olamayacağı belirtiliyordu. Sanıklı olan hazırlık so- ruşturması ise “kısa soruşturma” olarak adlandırılıyordu. 34 KUNTER’in (değişiklik öncesi) bu sınıflandırmayı yaparken, biraz da günümüzdeki “ön soruşturma” olarak adlandırılan (soruşturma evresine dâhil olup-olmadığı ve bu evrede elde edilen delillerin huku- ka uygun olup-olmadığının tartışıldığı ve muhakeme dışı mercilerce 27 Öztürk, a.g.e. sh. 580 28 Erdener Yurtcan, “Ceza Yargılaması Hukuku”, 2. Baskı, Beta yayınevi, İstan- bul-1986, sh. 306 29 Nurullah Kunter, “Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku”, 7. Bası Kazancı Matbaası, sh. 603, no; 414 30 Baha Kantar, “Ceza Muhakemeleri Usulü- I. Kitap-Umumi Hükümler”, 3. Baskı, Ankara Güney Matbaacılık, Ankara-1950, sh.32 31 Kunter, a.g.e. sh. 602-603, no 414 den naklen 32 Kunter, a.g.e. sh. 603 33 Kunter, a.g.e., sh. 603 34 Kunter, a.g.e. sh. 604, no: 414, 437