Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

80 Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığı Kararları (SYOK) ve Bu Kararların Ceza ... alanı tanınmış durumdadır. SYOK’un belli istisnai durumlar için dü- zenlenmiş olduğu göz önünde bulundurularak, özellikle iş yükünün fazlalığından şikâyetçi olan Cumhuriyet savcılarının bu yolu genişlet- memeleri gereklidir. Suç işlendiği izlenimi veren halin varlığı ve başlangıç şüphesini doğrulayan somut bulguların bulunduğunun görüldüğü hallerde, derhal soruşturma yükümlülüğü başlayacağından; bu tür durumlarda SYOK verilemeyeceğini kabul etmek gerekmektedir. Yukarıda da be- lirtildiği şekilde ihbar ve şikâyetlerin “soyut ve genel nitelikli” olduğu iddialarının istisnai olarak ele alınması ve “basit soruşturma işlemleriyle bile işin doğrusunu ortaya koymanın mümkün olabileceği ” hallerde, SYOK yolundan kaçınarak işin aslının tahkik ve tetkik edilmesi gereklidir. Bu cümleden olmak üzere; özellikle maddi gerçeğin ortaya çıka- rılabilmesi, şikâyet ve ihbar Anayasal hakkının tesis edilebilmesi ve suçlanan kişilerin aklanabilmelerini sağlamak amacıyla, soyut ve ge- nel nitelik kavramları titizlikle ele alınarak, bu kavramlar ve bu yol kötüye kullanılarak, niceliksel değerlendirmelerle “iş (evrak-dosya) temizlemek için” bu yolun kullanılmaması gereklidir. Savcılığın doğrudan haber aldığı somut olgulara dayalı fiil veya faillerle ilgili olarak SYOK veremeyeceği açıktır. Kanunun sadece ih- bar ve şikâyetlerde SYOK verilebileceğini sınırlı olarak sayması, diğer yollarla suçun öğrenildiği hallerde savcıya SYOK düzenleme yetkisi verilmediğini düşündürmektedir. Bu tür durumlarda konunun CMK m. 171 hükümleriyle çözülmesi gerekecektir. 5- İhbar ve Şikâyetin İçeriğine Göre SYOK Verilebilecek Haller Cumhuriyet savcısının kendisine gelen ihbar ve şikâyetle ilgili olarak SYOK verebilmesi için (kanun metninde de belirtildiği gibi) iki halin varlığı gereklidir. i. İhbar ve şikâyet konusu fiilin suç oluşturmadığının, herhangi bir araştırma yapılması gerekmeksizin açıkça anlaşılması CMK 160 ve 161. maddelerine göre, Cumhuriyet savcısı herhan- gi bir yolla bir suç işlendiği izlenimini veren bir halin varlığı halinde, hemen işin gerçeğini araştırmaya başlamak zorundadır. Ancak, bazı