Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

83 TBB Dergisi 2019 (144) Hakan KIZILARSLAN Gelen şikâyet ve ihbarlar, o sırada henüz delillere ulaşılamadığı ve soruşturmayla ulaşılabilecek birtakım delillere, müşteki ve ihbarcı- ların ulaşmalarının o an olanaklı olmaması nedeniyle, genel ve soyut anlatımlar içeriyor gibi görünebilir. Örneğin; “Oturduğum mahalleden birileri beni geç vakitlerde ankesörlü telefonlarla arayarak ölümle ve kızımı kaçırmakla tehdit ediyorlar” şeklinde bir müracaat, ilk bakışta tamamen soyut ve genel nitelikli bir müracaat şeklindedir. Ancak bu olayın doğ- ruluğu soruşturmayla netleşebilir. Somut olgu ve dolayısıyla başlan- gıç şüphesi bulunup-bulunmadığı değerlendirilmelidir. Aynı şekilde, “bir bakanlıkta usulsüzlükler yapıldığı ve bir kısım devlet paralarının zimme- te geçirildiği ” gibi bir iddia soyut ve genel iddialardır. Ancak, araştırılarak fail ve fiile ulaşılabilecek olaylarda, savcıların bu hükmü esas alarak SYOK vermeleri, ileride soruşturma mecburiyeti ilkesine aykırılık oluşturacak genel ihmal halleri meydana getirebilir. Bu konuda, Cumhuriyet savcılarının, hangi beyanları “ soyut ve genel nitelikli” olarak kabul edecekleri konusu, pozitif hukukta uygulamayla boşluğu doldurulacak konulardır. 6- Şikâyet Veya İhbar Edilene “Şüpheli” Sıfatının Verilememesi Madde metninde; “SYOK verilmiş kişiye şüpheli sıfatı verilemeyeceği ” hükmü düzenlenmiştir. Bu madde metni, ilk bakışta, kanun koyucu- nun CMK 158/(6) madde ve fıkrasına giren hallerin varlığı durumun- da şikâyet veya ihbar edilenlerin “ lekelenmeme haklarını koruduğu” dü- şüncesinden doğmuş görülmektedir. “Lekelenmeme hakkına ilişkin bir çalıştayda,” bu konunun bizzat Adalet Bakanı tarafından açıklana- rak, “ SYOK düzenlemesinin “lekelenmeme hakkının” korunması amacıyla getirildiğinin” belirtilmesi de kanun koyucu iradenin SYOK’ları işleri azaltmak düşüncesinin yanı sıra, özellikle “bireyin soruşturma nede- niyle lekelenmemesi” amacıyla çıkarıldığını da göstermektedir. Soruşturma evresine geçmiş diğer evraklardan farklı şekilde, ar- tık SYOK kararı verilmiş olaylarda şikâyet veya ihbar edilmiş kişilere karşı şüpheli sıfatı kullanılmayacak, “ şikâyet edilen” ve “ihbar edilen” şeklinde tanımlanacaklarıdır.