Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

89 TBB Dergisi 2019 (144) Hakan KIZILARSLAN 158 “ Kamu Davasının Hazırlanması ” başlıklı “İkinci Kısımda” “İhbar ve Şikâyet” başlığıyla konuyu düzenlemektedir. Bu madde, şikâyet ve ihbarların nasıl yapılacağını, bu durumlarda savcılığın nasıl harekete geçeceğini hüküm altına almaktadır. StPO § 160 ise “savcılığın suçu re’ sen öğrenmesi” hallerini düzen- lemektedir. Bu madde, savcılığa “suç duyurusu veya başka bir yoldan, bir suç işlendiğine ilişkin şüphe bulunduğunu öğrendiği hallerde kamu davası açılması gerekip gerekmediği kararı vermesi için araştırma başlatmak zorun- luluğu ” yüklemektedir. Aynı maddenin 2. fıkrası; “ Savcı sadece isnada yarayan durumları değil, aynı zamanda isnadın ortadan kalkmasına hizmet eden durumları da araştırır ve kaybolmasından korkulan delillerin elde edil- mesine dikkat gösterir ” demekle savcılığa (bizde de olduğu gibi) “lehe delil araştırma zorunluluğu” getirmektedir. StPO § 160a “ tanıklıktan çekinme hakkı olanlar (StPO § 53/(1) 1. cüm- lesi 1, 2, 4 numaralı bentlerde sayılanlar) ile avukatlar hakkında muhteme- len bazı bilgiler elde edilmesine yarayacak soruşturmalar yapılamayacağını, varsa elde edilmiş kayıtların silineceğini” düzenlemektedir. SYOK düzenlemesiyle tam örtüşmeyen ancak hiç soruşturmaya başlamama gibi benzer bir işlem yapılmasına sebebiyet verecek bir düzenleme ise; “ Siyasi Nedenlerle Soruşturma Yapılamaması ” başlık- lı StPO § 153d’ de yer almaktadır. Bu madde hükmüne göre, “muha- kemenin yapılması Almanya Federal Cumhuriyet için aleyhte ağır bir du- rum tehlikesi yaratacaksa veya kovuşturmanın yapılmasına ağır basan kamu yararı karşı geliyorsa, Federal Başsavcı Mahkemelerin Kuruluşu Kanunun 74a maddesinin 1. fıkrasının 2 ila 6 numaralarında ve 120. maddesinin 1. fıkrasının 2 ila 7 nolu bentlerinde tanımlanmış cinsten suçların kovuşturul- masından sarfınazar edilebilir. ” Görüldüğü gibi bu madde kamu yara- rı hallerinde sınırlı sayıda suçlarla ilgili olarak savcıların soruşturma yapmalarının, 2. fıkrasıyla da açılmış dava varsa kovuşturmaların geri alınmasının imkânını vermektedir. Alman ceza muhakemesi hukukunda, bizde 1412 sayılı CMUK’un 344. maddesinde yer alan ancak CMK m. 253’le yapılan Uzlaştırma yolu tesis edilmiş olması gerekçesiyle 5271 s. CMK’da düzenlenmeyen “şahsi dava yoluyla suçların takibi ” yolu ile savcılığın bazı hallerde “önemsiz tali cezalar ” içeren soruşturmaları yapmaktan imtina edebilecekleri haller (StPO §154) mevcut bulunmaktadır. StPO § 153; “Basit Suçların Kovuş- turulması” Başlığını taşımakta ve “ muhakemenin konusu bir cünha (küçük