Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

90 Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığı Kararları (SYOK) ve Bu Kararların Ceza ... – cüce cürüm) ise ve failin kusurunun az olduğu kabul ediliyor ve kovuşturma- da kamu yararı bulunmuyorsa, (bir cünha hakkında aşağı hadden fazla ceza ön görülmemiş haller dışında, kovuşturmanın açılmasına karar veren mahkeme- nin onayı ile) savcılığın kovuşturma yapmayabileceğini ” düzenlemektedir. StPO § 153, 154 153a vb. maddelerde savcılık için basit suçlarda veya suçlar için basit veya tali cezaların öngörüldüğü hallerle, yü- kümlülüklerin yerine getirildiği haller (StPO §153a), düşme gerekti- ren (StPO §153b), etkin pişmanlık bulunan (StPO §153e) durumlarla, StPO §153/d deki “ Siyasi nedenlerle soruşturma yapılmaması, bir suçun açıklanacağı tehdidiyle işlenmiş cebir veya şantaj suçunda, mağdurun bu suç- tan şikâyeti olmadıkça veya zorunlu uzlaştırma mecburiyeti bulunmadıkça savcılığı soruşturma açmaktan kaçınabilme ” (StPO §154c) gibi çok sayıda hükümle savcılığın gereksiz iş yükü azaltılmaya, bu konuda savcılığa takdir hakkı verilmesine ve bu şekilde lekelenmeme ve ikincillik ilke- lerinin gerçekleştirilmesine çalışılmaktadır. StPO §171/(2) savcılığın, suç duyurusunda bulunulan kişiyi, işlemin niteliği ve varılan karar noktalarında bilgilendirmesi zorunluluğunu da getirmektedir. Alman ceza muhakemesinde konunun hal tarzı, özellikle basit suç ve yaptırımlarda savcılığın daha pratik ve inisiyatif kullanır şekilde çalışabilmesini sağlamaya yönelik olduğu, bu düzenlemelerin aynı zamanda ikincillik ve muhakemenin ekonomikliği gibi ilkeleri de ger- çekleştirebilmeye yönelik düzenlemeler niteliğinde olduğunu söyleye- bilmemiz mümkün gözükmektedir. III- SYOK’ LARA KARŞI ADLİ İDARİ BAŞVURU ve KANUN YOLLARI 1- İtiraz Yolu a. Genel olarak CMK’nın 158/(6) madde ve fıkrası SYOK’lara karşı “itiraz” kanun yoluna gidilebileceğini düzenlemektedir. “itiraz kanun yolu” hâkim/ mahkeme kararlarına karşı kanunda öngörülen olağan bir kanun yo- ludur. Asıl olarak hâkim kararlarına ve istisnai olarak da kanunda belirtilen hallerde “mahkeme kararlarına” karşı 67 öngörülmüştür 68 . 67 Cumhur Şahin, Neslihan Göktürk, “Ceza Muhakemesi Hukuku II”, Gözden geçi- rilmiş ve Güncellenmiş 4. Baskı, Seçkin Yayınevi, 2015, sh. 241 68 CMK’ da mahkeme kararına karşı itiraz yolu öngörülmemiş, bu konu yasada açık- ça itirazı mümkün mahkeme kararları ayrı-ayırı belirtilmek yoluyla çözülmüştür. (YN)