Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

91 TBB Dergisi 2019 (144) Hakan KIZILARSLAN Ceza muhakemesi hukukunda itiraz yolu bir tür iç denetim yoluna benzer. Bu nedenle pek çok yazar “denetim muhakemesi” olarak ad- landırmaktadır. 69 Savcılık kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebileceği konusunda CMK’da ayrı ve açık bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak kanun savcılıkça verilen bir kısım kararlara (gözaltı, elkoyma, KYOK vs.) itiraz usulünün maddelerinde açıkça düzenleyerek savcı işlem ve kararlarına karşı da itiraz edilebileceğini kabul etmiştir. b. SYOK’ larına itiraz yoluna başvurabilecekler Aynı şekilde, CMK, itiraz yoluna kimlerin başvurabileceğini (CMUK m. 297/2 de belirtilen hükümle paralellik arz etmeyecek şe- kilde) açıkça belirtmemekte ise de kişilerin kendilerini ilgilendiren konularda itiraz yoluna gitme haklarının olduğunun kabul edilmesi doğaldır. 70 Şikâyetçinin itiraz hakkının olduğu konusunda tartışma yoktur. Ancak genelde ihbarcılara ceza muhakemesindeki birtakım haklar şikâyetçilere tanındığı gibi tanınmamaktaysa da CMK m. 158/ (6) madde ve fıkrasında “SYOK’nın ihbarcı ve şikâyetçiye tebliğ edileceğini ve bu kişilerin 173. maddedeki usule göre itiraz yoluna gidebile- ceklerini” söyleyerek bu yolu ihbarcıya da açıkça açmış bulunmakta- dır. Mevcut düzenleme karşısında ihbar ve şikâyeti yapan kişilerin bu konu da itiraz hakkının bulunduğu açıktır. 71 Burada tartışılması gereken konulardan bir diğeri, “şikâyet edile- nin SYOK’na itiraza hakkı olup olmadığıdır.” Kişi, kendisiyle ilgili ya- pılan asılsız ve mesnetsiz bir suçlamayla ilgili olarak, toplum ve sosyal çevresinde aklanmak ve lekelenmeme hakkını kullanabilmek için so- ruşturma yapılarak tüm yönleriyle olayın araştırılması istekli olabilir. Kanun metni, “ Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığına Karar verilmesi halinde şikâyet edilen kişiye şüpheli sıfatı verilmeyeceğini ” söylemektedir. Bir bakış açısıyla, “kanun koyucunun, burada, şikâyet edilene bir muhakeme süjesi niteliği bağlamayarak, onu muhakeme dışında tuttuğunu ve süje olmadığı için itiraz hakkı da olmayacağını 69 Bahri Öztürk, M. Ruhan Erdem, “Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku”, 12. Baskı, seçkin Yayınevi, Ankara, 2008, sh. 868 70 Öztürk, Erdem, a.g.e., sh. 868 71 Yargıtay, “4483 sayılı Kanun’un 4/son madde ve fıkrası uyarınca verilen Cum- huriyet savcısının işleme konulmama kararlarına karşı, “herhangi bir itiraz yolu öngörülmediğinden” itiraz edilemeyeceğine karar vermiştir. (Y. 1. CD. 03.03.2005 tarih, 2005/704 ve 2005/301 E. Sayılı karar)