Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

110 Uygulamada Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (CMK m. 141-144) F. KANUNA UYGUN OLARAK YAKALANDIKTAN VEYA TUTUKLANDIKTAN SONRA KOVUŞTURMAYA YER OLMADIĞINA VEYA BERAATA KARAR VERİLMESİ Kanuna uygun olarak yakalanan veya tutuklanan şüpheli veya sanık hakkında soruşturma evresinde kovuşturmaya yer olmadığına; kovuşturma evresinde beraat kararı verilmesi halinde, şüpheli veya sanık, kanuna uygun olarak yakalanıp gözaltına alınmaları, tutuklan- maları nedeniyle maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir. Kanun koyucu sonradan verilen kararlarla zararın gerçekleştiğini baş- kaca hiçbir inceleme ve araştırmaya gerek kalmaksızın kabul etmiş, hâkime zararın doğup doğmadığını belirlemek yönünden herhangi bir takdir yetkisi tanınmamıştır. 108 Hâkime tanınan yetki kanun koyucu tarafından doğduğu varsayılan zararın hak ve nesafet kurallarına uy- gun olarak belirlenmesinden ibarettir. 109 Burada tazminat bakımından ön koşul, yakalama ve tutuklamanın kanuna uygun olmasıdır. Yaka- lama ve tutuklama kararının kanuna aykırı olması halinde, bu bent uyarınca değil, CMK 141/1-a uyarınca tazminat talep edilebilir. Tazminat nedeni, sınırlı bir şekilde sayılan, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar ve beraat kararı verilmesi olarak düzenlendiği için, davanın düşmesi, davanın reddi, davanın ortadan kaldırılması, ceza verilmesine yer olmadığına dair karar, güvenlik tedbirlerine hük- medilmesi veya mahkûmiyet kararı verilmesi halinde tazminat söz ko- nusu olmaz. 110 Keza genel veya özel af, şikâyetten vazgeçme, uzlaşma gibi nedenlerle hakkında kovuşturmaya yer olmadığına veya davanın düşmesine karar verilen veya kamu davası geçici olarak durdurulan veya kamu davası ertelenen veya düşürülenlere tazminat verilmez (CMK m. 144/1-c). 111 Hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kara- rı (CMK m.231), sanık hakkında herhangi bir sonuç doğurmadığından, beş yıllık denetim süresinin sonunda, davanın düşmesi veya hükmün açıklanması halinde, kanun yolları tüketildikten sonra tazminat davası 108 Yargıtay CGK, 20.3.2007, 2006/9-338, 2007/71, Yaşar, s.1034. 109 Yargıtay CGK, 20.3.2007, 2006/9-338, 2007/71, Yaşar, s.1034. 110 Osman Yaşar, Uygulamalı ve Yorumlu Ceza Muhakemesi Kanunu, Seçkin Yayı- nevi, C.1, Ankara 2009, s. 1026; Öztürk/Tezcan/Erdem/Sırma/Kırıt/Özaydın/ Akcan/Erden, s.572. 111 Yargıtay 12. CD, 12.6.2017, 2016/3088, 2017/5003, https://karararama.yargitay . gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ (05.05.2019).