Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

119 TBB Dergisi 2019 (145) Nabi ÖZALP nedeniyle tazminatın ödeneceği düzenlemesine karşın, Yargıtay, sahi- binin rızasıyla eşyanın muhafaza altına alınmasının, işlemi elkoyma mahiyetinden çıkarmayacağı gerekçesiyle, açılan tazminat davalarını kabul etmektedir. 153 Elkoymanın suç soruşturması ve kovuşturması nedeniyle yapılması gerekir. Kabahat niteliğindeki bir eylem nedeniy- le eşyaya elkonulması durumunda bu bent kapsamında tazminat talep edilemez. 154 Örneğin Kabahatler Kanunu’nun 18/3. maddesi gereğince eşyaya elkonulması durumunda bu bent kapsamında değil, genel hü- kümlere göre idari yargıda dava açılması gerekir. 155 1. Eşyaya veya Diğer Malvarlığı Değerlerine Koşulları Oluşmadığı Halde Elkonulması Elkoymaya ilişkin genel hüküm CMK’nın 123. maddesinde dü- zenlenmiştir. Buna göre, ispat aracı olarak yararlı görülen ya da eşya veya kazanç müsaderesinin konusunu oluşturan malvarlığı değerleri, muhafaza altına alınır (CMK m.123/1). Yanında bulunduran kişinin rızasıyla teslim etmediği bu tür eşyaya elkonulabilir (CMK 123/2). Elkoyma hâkim kararı ile yapılır. Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde cumhuriyet savcısının, cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hallerde ise kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlileri, elkoyma işlemini gerçekleştirebilir (CMK m.127/1). Hâkim kararı olmaksızın yapılan elkoyma işlemi, yirmi dört saat içinde görevli hâkimin onayı- na sunulur. Hâkim, kararını elkoymadan itibaren kırk sekiz saat içinde açıklar; aksi hâlde elkoyma kendiliğinden kalkar(CMK m. 127/1). Elkoymaya ilişkin genel hüküm dışında, CMK’da taşınmaz hak ve alacaklara elkoyma (CMK m. 128), postada elkoyma (CMK m. 129), avukat bürolarında elkoyma (CMK m.130), bilgisayarlara elkoyma (CMK m.134), kaçaklara ilişkin elkoyma (CMK m. 248) ve diğer bazı kanunlarda 156 elkoymaya ilişkin özel düzenlemelere yer verilmiştir. Bu düzenlemelerde öngörülen koşullara aykırı olarak eşyaya veya mal- 153 Yargıtay 12. CD, 2.4.2018, 2016/1273, 2018/3778; Yargıtay 12. CD, 11.10. 2012, 2012/23953, 2012/21451, https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBan- kasiIstemciWeb/ (05.05.2019). 154 Yargıtay 12. CD, 19.6.2017, 2016/3484, 2017/5347, https://karararama.yargitay . gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ (05.05.2019). 155 Aksi yöndeki görüş için bkz., Hakeri/Ünver,s.490. 156 Örneğin, 5187 sayılı Kanun’un 25. maddesi, 5411 sayılı Kanun’un 166. maddesin- de elkoymaya ilişkin düzenlemelere yer vermiştir.