Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

121 TBB Dergisi 2019 (145) Nabi ÖZALP ğin elkonulan aracın kişisel amaçla, kullanılması tazminat sorumlu- luğu gerektirir. 159 Yine elkoymaya ilişkin özel düzenlemelerde, elkoy- manın amacı, farklı olarak düzenlenmiştir. Örneğin, CMK’nın 248. maddesinde kaçak sanığın duruşmalara gelmesini sağlamak amacıyla, mallarına, hak ve alacaklarına el konulacağı düzenlenmiştir. Burada elkoymadaki amaç kaçak olan sanığın duruşmalara gelmesinin sağ- lanmasıdır. Amaç gerçekleştiğinde elkoyma kararının kaldırılması ge- rekir. Bu amaçla elkonulan eşyanın daha sonra yargılama giderinin karşılanması için elkoyma işlemine dönüştürülerek elkoymaya devam edilmesi de amaca aykırılık oluşturacaktır. 160 Bu durumda ilgili kişiler uğramış oldukları zararın tazminini talep edebilecektir. 4. El Konulan Eşyanın veya Malvarlığı Değerlerinin Zamanında Geri Verilmemesi Elkoyma tedbiri de diğer tüm koruma tedbirleri gibi geçicidir. Bu nedenle de elkonulan eşya veya malvarlığı değerinin, soruşturma ve kovuşturma bakımından muhafazasına gerek kalmaması veya müsa- dereye tabi tutulmayacağının anlaşılması halinde, resen veya istem üzerine geri verilmesi gerekir (CMK m. 131/1). Keza elkonulan taşın- maz, hak ve alacaklarının suçtan zarar gören kişiye ait olması ve bun- lara delil olarak ihtiyaç bulunmaması halinde sahibine geri verilmedir (CMK m. 131/2). Kovuşturma sonucunda sanık hakkında beraat ve elkonulan eşyanın iadesine karar verilmesi ve sanık aleyhine beraat kararına karşı kanun yoluna başvurulmasına karşın eşyanın iadesine ilişkin kısım aleyhine kanun yoluna başvurulmaması durumunda, eş- yanın iadesine ilişkin kısım sanık yönünden kesinleşeceğinden, beraat kararının kesinleşmesi beklenmeksizin eşyanın geri verilmesi gere- kir. 161 Örneğin Yargıtay, suçtan elde edildiği gerekçesiyle elkonulan ve daha sonra mahkemece suçta elde edildiği kesin olmadığı gerekçesiy- le iadesine karar verilen, ancak beraat kararı kesinleşmediği gerekçe- siyle geri verilmeyen para nedeniyle açılan davanın kabulüne karar 159 İsmail Uğuz, Ceza Muhakemesinde bir Koruma Tedbiri Olarak Elkoyma, Marma- ra Üniversitesi Sosyal Bilimler Hukuk Anabilim Dalı Kamu Hukuku Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2007, s. 118. 160 Emrullah Aycı, Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat, Doktora Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul 2012, s.212. 161 Yargıtay 12. CD, 12.10.2015, 2014,14751, 2015/15084, https://karararama.yargi - tay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ (05.05.2019).