Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

125 TBB Dergisi 2019 (145) Nabi ÖZALP ğerlerin eksilmesi ya da pasiflerinin yani borçlarının artması şeklinde olur. 172 Koruma tedbirlerden kaynaklanan maddi tazminat kapsamı- na bu tedbirlerin neden olduğu zararlar girer. Ödenecek maddi zarar, gerçek zararın karşılığı olup, delillerle kanıtlanması ve gerektiğinde bilirkişi aracılığıyla tespit ettirilmesi gerekir. Varsayımsal, muhtemel, soyut talepler maddi zarar kapsamında ödenmez. 173 Örneğin Yargıtay, davacının gözaltı ve açıkta bulunduğu dönemde alamadığı bahşişlere yönelik talebinin, muhtemel zarar kapsamında olduğundan reddine karar vermiştir. 174 Maddi zarar, daha çok yakalama, gözaltı, tutukla- ma ve elkoyma hallerinde söz konusu olmaktadır. Bu hallerde maddi zarar çoğunlukla koruma tedbiri süresince tedbirin uygulandığı kişi- nin çalışamamasından veya eşya ya da malvarlığı değerleri üzerinde tasarrufta bulunulamamasından dolayı oluşan gelir kaybıdır. Zarar ile haksız işlem arasında uygun illiyet bağı bulunması, zararın da hukuka uygun bir gelire ilişkin olması gerekmektedir. Örneğin tefecilik yapan ya da kumar oynayan birisinin, tutuklu kaldığı günler için belirtilen yollarla elde edeceği kazançtan yoksun kaldığını ileri sürerek tazmi- nat talep edemez. 175 Elkoyma tedbiri bakımından, elkonulan eşyanın elkoyma tarihindeki bedeli üzerinden, 176 yakalama ve tutuklama ba- kımından ise şüpheli veya sanığın yakalandığı tarih araştırılıp bu ta- rihten başlayarak özgürlüğünden yoksun kaldığı süre için uğradığı gelir kaybı üzerinden hesaplanır. 177 Tazminat, kişi hakkında koruma tedbiri uygulanmadan önce uğraştığı mesleğe göre, gerçek net ücreti ve eğer serbest çalışıyor ise gerçek net geliri dikkate alınarak hesapla- nır. 178 Serbest meslek mensuplarının ne kadar gelir elde ettikleri, vergi dairesi ve ilgili meslek kuruluşundan sorularak tespit edilecek gelir üzerinden hesaplanır. 179 Çalışanların aylık maddi zararı, ücret bord- 172 Eren, s. 489. 173 Yargıtay CGK, 10.11.2015, 2014/123, 2015/380, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Progra- mı. 174 Yargıtay 12. CD,19.12.2012, 2012/26276, 2012/27848, Öztürk, s.107. 175 Yargıtay CGK, 19.6.2018, 2015/518, 2018/293, https://karararama.yargitay.gov . tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ (05.06.2019). 176 Yargıtay 12.CD, 6.11.2012, 2012/22637, 2012/23096, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı. 177 Yargıtay. 8. CD, 31.10.2002, 2002/5926, 2002/10056, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı. 178 Yargıtay 1.CD, 26.5.2009, 2008/7575, 2009/2979, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Prog- ramı 179 Yargıtay 12. CD, 28.5.2018, 2018/2248, 2018/5972; Yargıtay CGK, 10.11.2015,