Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

129 TBB Dergisi 2019 (145) Nabi ÖZALP lu kılar. 197 Manevi zarar koruma tedbirleri nedeniyle çekilen üzüntü ve acıdır. 198 Manevi tazminat özgürlüğü hukuka aykırı olarak kısıtlanan kişinin içine düştüğü ruhsal çöküntüyü düzeltecek, duyduğu elem ve ıstırabı dindirecek, kendisine güven duygusu ve yaşama sevinci ve- recek niteliği haiz olması gerekir. 199 Yargıtay manevi tazminatı tayin ederken, “... kişinin sosyal ve ekonomik durumu, üzerine atılı suçun niteliği, tutuklanmasına neden olan olayın cereyan tarzı, tutuklu kaldığı süre ve taz- minat davasının kesinleşeceği tarihe kadar faizi ile birlikte elde edeceği parasal değer. ..” şeklindeki ölçütleri esas almaktadır 200 . Kişilik değerlerindeki eksilmenin parayla ölçülmesi veya ekonomik bir değer olarak hesap- lanması mümkün bulunmadığından, manevi tazminat tutarının tayi- ninde hâkime geniş bir takdir yetkisi tanınmıştır. 201 Uygulamada bu takdir yetkisi zarara uğrayanlar aleyhine kullanılarak adalet ve hak- kaniyet ilkeleri ile bağdaşmayan miktarda manevi tazminata hükme- dilmektedir. Nitekim Yargıtay, “... 1975 doğumlu, evli, iki çocuklu, ilkokul mezunu olan, tutuklandığı tarihte garson olarak çalışan ve uyuşturucu mad- de ticareti yapma suçundan 118 gün tutuklu kaldıktan sonra bu suçtan beraat eden davacının sosyal ve ekonomik durumu, toplumsal konumu ve ceza infaz kurumunda kaldığı süre, davacıya atılı suçun niteliği, tutuklamanın üzerinde bıraktığı olumsuz etkiler ve haksız tutukluluğun gerçekleştiği tarihteki pa- ranın satın alma gücü de göz önüne alındığında, davacı lehine hükmolunan 20.000 TL manevi tazminatın makul olmayıp fazla olduğu sonucuna ulaşıl- mıştır ...” şeklinde kararı ile son derece düşük miktarlarda manevi taz- minata hükmetmiştir. 202 Ayrıca Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin kararına karşı yazılan, “... dairemizin uygulamalarına göre 2016 yılı itibariyle mane- vi tazminata aylık 1.500-2.000 lira arasında miktarlar kabul edilmektedir ...” şeklindeki muhalefet şerhinden 203 manevi tazminat miktarı ile ilgili ne 197 Ahmet Gündel, Açıklamalı-İçtihatlı Atatürk’e, Cumhurbaşkanına, Cumhuriyete, Hükümete Hakaret Suçları İle Yasa Dışı Yakalanan ve Tutuklananlara Tazminat Verilmesi Davaları, Seçkin Yayınevi, Ankara 1997, s. 197. 198 Feyzioğlu, “Tutuklamadan Doğan…”, s.139. 199 Tezcan, s. 120. 200 Yargıtay 12. CD, 26.6.2018, 2018/2291, 2018/7224; Yargıtay 12. CD, 25.6.2018, 2018/3331, 2018/7120; Yargıtay 12. CD, 11.6.2018, 2018/2681, 2018/6499; Yargı- tay 12. CD, 4.6.2018, 2018/3035, 2018/6293; https://karararama.yargitay.gov.tr / YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ (05.05.2019). 201 Eren, s.789. 202 Yargıtay CGK, 24.1.2019, 2017/769, 2049/48, https://karararama.yargitay.gov. tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/pf/sorgula.xhtml, (01.05.2019). 203 Yargıtay 12. CD, 4.4.2016, 2016/1435, 2016/5578, https://karararama.yargitay . gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ (01.05.2018).