Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

130 Uygulamada Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (CMK m. 141-144) karar verileceği düşük miktarda bir tarife usulüyle belirlendiği anlaşıl- maktadır. Bölge Adliye Mahkemeleri de, Yargıtay kararları doğrultu- sunda, 86 gün tutuklu kalan kişi için 5.000 TL, 204 14 gün tutuklu kalan kişi için 1.000 TL 205 ve 57 gün tutuklu kalan kişi için 3.500 TL 206 manevi tazminatın ödenmesine karar vermiştir. Öncelikle belirtmek gerekir ki niteliği itibariyle manevi tazminatın miktarının tarife usulüyle belir- lenmesi mümkün değildir. Manevi tazminat miktarı her somut olayın koşullarına göre ayrı ayrı tayin edilmesi gerekir. Manevi tazminatın amacı, zararın giderilmesi değil, zarar görenin elem ve üzüntüsünün elden geldiği ölçüde denkleştirilerek tatmin edilmesidir. 207 Teorik ola- rak hiç bir parasal miktar kişinin uygulanan koruma tedbirleri nede- niyle yaşadığı manevi olumsuzlukları tam olarak giderme imkânına sahip değildir. Tayin edilen manevi tazminat, kişinin manevi zararını tam olarak gideremese de bir ölçüde de olsa bunu giderecek ve tat- min edecek bir miktarda olmalıdır. Derece mahkemelerinin tazminat için somut olayın koşullarına göre takdir yetkisi bulunmakla birlikte meydana gelen ihlalle orantılı olmayan önemsiz miktarda bir tazmi- nata hükmedilmesi Anayasa’nın 19. maddesinin dokuzuncu fıkrasına aykırıdır. 208 Nitekim Anayasa Mahkemesi 1 gün gözaltına alınan kişi için ilk derece mahkemesi tarafından tayin edilen 150 TL manevi taz- minatın Anayasa’nın 19. maddesinin dokuzuncu fıkrasında güvence altına alınan tazminat hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle 5.000 TL ma- nevi tazminata hükmetmiştir. 209 Bir diğer kararında da başvurucunun herhangi bir suç isnadı olmaksızın polislerce karakolda 36 dakika tu- tulması nedeniyle 5.000 TL manevi tazminatın ödenmesine karar ver- miştir. 210 Anayasa Mahkemesinin manevi tazminat miktarına ilişkin bu kararları daha makul ve yerindedir. 204 İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. CD, 16.4.2018, 2018/320, 2018/826. 205 Antalya Bölge Adliye Mahkemesi, 11. CD, 13.7.2018, 2018/1888, 2018/2121. 206 İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi, 19. CD, 9.7.2018, 2018/2564, 2018/2219. 207 O. Gükhan Antalya, “Manevi Zararın Belirlenmesi ve Manevi Tazminatın He- saplanması- Türk Hukukuna Manevi Zararın İki aşamalı Olarak Belirlenmesine İlişkin Bir Model Önerisi”, s.233. https://dergipark.org.tr/download/article-fi- le/333488, (06.06.2019). 208 Anayasa Mahkemesi, İkinci Bölüm, ME, Başvuru No:2018/696, 9.5.2019, https:// www.anayasa.gov.tr/tr/kararlar-bilgi-bankasi/ (26.6.2019). 209 Anayasa Mahkemesi, İkinci Bölüm, ME, Başvuru No:2018/696, 9.5.2019, https:// www.anayasa.gov.tr/tr/kararlar-bilgi-bankasi/ (26.6.2019). 210 Anayasa Mahkemesi Genel Kurul, Mehmet Baydan, Başvuru No:2014/16308, 12.4.2018., https://www.anayasa.gov.tr/tr/kararlar-bilgi-bankasi/ (26.6.2019).