Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

141 TBB Dergisi 2019 (145) Nabi ÖZALP Üçüncü gruptakiler, “ Kusur yeteneğinin bulunmaması nedeniy- le hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verilenler ”dir (CMK m.144/1-d). CMK’nın 223. maddesinin 3.fıkrasına göre, yüklenen suçla bağlantılı olarak yaş küçüklüğü, akıl hastalığı veya sağır ve dilsizlik hali ya da geçici nedenlerin bulunması, yüklenen suçun hukuka aykırı fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi suretiyle veya zorunluluk hali 266 ya da cebir veya tehdit etkisiyle işlenmesi, meşru savunmada sınırın heyecan, korku ve telaş nedeniyle aşılması 267 , kusurluluğu ortadan kaldıran hataya düşülmesi, halle- rinde, kusurunun bulunmaması dolayısıyla ceza verilmesine yer olmadığı ka- rarı verilir. Haklarında bu kararlar verilenler tazminat talep edemezler (CMKm.144/1-d). Buna karşılık etkin pişmanlık, şahsî cezasızlık sebebinin varlığı, karşılıklı hakaret, işlenen fiilin haksızlık içeriğinin azlığı dolayısıyla faile ceza verilmemesi hallerinde (CMK m.223/4) tazminat talep edilebil- mesinde hukuken bir engel bulunmamaktadır. Zira kanun, tazminat talep edebilmek açısından ceza verilmesine yer olmadığına karar ve- rilmesi halini, sadece kusurun bulunmaması nedenleriyle sınırlandır- mıştır. Mahkemece, yalnızca ceza verilmesine yer olmadığına kararı verilmesi gerekirken, buna ek olarak beraat kararı verilmesi halinde tazminat ödenmez. 268 Dördüncü gruptakiler ise, “ Adlî makamlar huzurunda gerçek dışı be- yanla suç işlediğini veya suça katıldığını bildirerek gözaltına alınmasına veya tutuklanmasına neden olanlar ”dır (CMKm. 144/1-e). Bu kişiler de tazmi- nat talep edemez. 269 Zira hakkında koruma tedbiri uygulanan kişinin kusuru sonucu zarar ile koruma tedbiri arasındaki illiyet bağı kesil- mektedir. Ancak kişinin suçu üstlenmesi veya suça katıldığı yönünde- ki beyanının illiyet bağını kesebilmesi için, özgür iradesine dayanması gerekir. 270 Bu nedenle kişinin manevi baskıyla ve zorla alınan beyanın- 266 Yargıtay 12. CD, 24.4.2013, 2013/8586, 2013/11184, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı. 267 Yargıtay 12. CD, 19.1.2015, 2014/8361, 2015/664; Yargıtay 12. CD, 16.12.2014, 2014/6619, 2014/25767, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı. 268 Yargıtay 12. CD, 19.1.2015, 2014/8361, 2015/664, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Prog- ramı. 269 Yargıtay 12. CD,19.2.2018, 2017/3503, 2018/1688; Yargıtay 12. CD, 19.2.2018, 2017/3723, 2018/1663, https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBanka- siIstemciWeb/ (05.05.2019). 270 Yargıtay 8. CD, 24.09.1991, 1991/7375, 1991/8395, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Prog- ramı.