Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

245 TBB Dergisi 2019 (145) Reşit KARAASLAN Çalışmanın bundan sonraki bölümünde öncelikle Yargıtay’ın ne- densellik bağı çerçevesinde konuya yaklaşımı irdelenecek, daha sonra da konu objektif isnadiyet bağlamında tartışılacaktır. a. Nedensellik Bağına İlişkin Açıklamalar TCK hareket ile netice arasındaki illiyet bağının hangi teori çer- çevesinde ele alınması gerektiğini belirtmemiş, konuyu doktrin ve içtihatlara bırakmıştır. Hal böyle olunca da, konuya ilişkin birçok te- orinin ortaya konulmuş olması şaşırtıcı değildir. 113 Tüm bu teorilerin çalışmada etraflıca incelenmesi mümkün olmadığından, aşağıda Türk öğretisine yön veren uygun sebep teorisi ( Adäquanztheorie/Relevenzthe- orie ) ve şart teorisi (Äquivalenztheorie/Bedingungstheorie) üzerinde durulacaktır. 114 Uygun sebep teorisine göre, bir neticenin meydana gelmesine se- bebiyet veren hareketlerden yalnızca neticeyi meydana getirmeye el- verişli hareket veya hareketler nedensellik değeri taşır. Bir hareketin belirli bir neticeyi meydana getirmeye elverişli olup olmadığı, ortak tecrübe kurallarına ve hayatın olağan akışına göre tespit edilecektir. Bu, iki aşamalı bir incelemeyi gerektir. Öncelikle üçüncü kişi konu- mundaki hâkim kendi bilgi ve tecrübesine dayanarak, hareketin neti- ceyi meydana getirmeye elverişli olup olmadığına dair karar verecek- tir. Daha sonra ise hâkim, failin sübjektif durumunu dikkate alacak; kendi kararı ile failin hareketi gerçekleştirdiği andaki tasavvurunun, diğer bir ifadeyle failin öngörüsünün, örtüşüp örtüşmediğini kontrol edecektir. Hâkim tarafından yapılan objektif ve fail açısından yapılan sübjektif değerlendirmeler birbirleriyle uyumluluk gösteriyorsa, ne- Strafrecht (HRRS), Yıl 2017, s. 28; Joachim Renzikowski, “Eigenverantwortliche Selbstgefährdung, einverständliche Fremdgefährdung und ihre Grenzen – Besp- rechung zu BGH v. 20.11.2008 – 4 StR 328/08”, in: Onlinezeitschrift für Höchs- trichterliche Rechtsprechung zum Strafrecht (HRRS), Yıl 2009, s. 351 vd.; Anna Schneider, “The Fast and the Furious – Zur Strafbarkeit von illegalen Autorennen bei Verletzung Unbeteiligter”, in: Zeitschrift für das Juristische Studium (ZJS), Yıl 2013, s. 369 vd. 113 Detaylar için Dönmezer/Erman, C. II, kn. 177 vd., 201 vd. 114 Nedensellik bağı hakkında Akbulut, s. 280 vd.; Artuk/Gökcen/Alşahin/Çakır, s. 272 vd.; Centel/Zafer/Çakmut, s. 266 vd., Demirbaş, s. 251 vd.; Hakeri, s. 189 vd., İçel, s. 280 vd., Karakehya, s. 68 vd.; Koca/Üzülmez, s. 131 vd.; Özbek/Doğan/ Bacaksız/Tepe, s. 231 vd.; Özgenç, s. 185 vd.; Öztürk/Erdem, kn. 366 vd.; Zafer, s. 214 vd.