Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

287 TBB Dergisi 2019 (145) Recep KAHRAMAN 2.5. Yarar Kabul Etme Suçunu Açıklayan Görüşler 2.5.1. Rüşvet Anlaşmasının Zayıflatılması Görüşü Klasik rüşvet suçunda kamu görevlisi ile birey arasında belli bir işin yapılması veya yapılmaması konusunda serbest iradelerin uyuş- masına rüşvet anlaşması denilmektedir. 38 Alman ceza kanununda yer alan yarar kabul etme suçunda menfa- atin sebebi olan işin belirsizliği söz konusu olsa bile yapılmış olan bir suç anlaşması mevcuttur. Bu anlaşmaya Alman doktrinin de haksız anlaşma (Unrechtsvereinbarung) denilmektedir. 39 Diğer ifadeyle işin belirsizliği taraf iradelerinin uyuşmadığı anlamına gelmemektedir. Bu açıdan bakıldığında klasik rüşvet suçu ile yarar kabul etme suçu arasında iradelerin uyuşması bakımından farklılık bulunmamaktadır. Hizmetin sunulması ile menfaat arasındaki ilişkinin haksız anlaşma ile ortaya çıkartılması gerekir. 40 Menfaatin karşılığı olan hizmetin somutlaştırılmasına gerek ol- maması haksız anlaşmanın etkisini rüşvet suçuna nazaran yarar kabul etme suçunda azaltmıştır. 41 Genel olarak görevin ifası amacıyla sağla- nan haksız menfaat suçun oluşması için yeterli olduğundan iradelerin belli bir amaç için birleştirilmesi gerekli değildir. Sonuç olarak klasik rüşvet suçunda suçun özü rüşvet anlaşması iken yarar kabul etme suçunda ise suçun özü amacı belli olmasa da görevini ifa etmesi için kamu görevlisinin menfaat sağlamasıdır. 42 38 Türkan Yalçın Sancar, Çok Failli Suçlar, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1998, s. 207; Rüşvet anlaşması rüşvet suçunun en önemli unsuru olup haksız menfaat rüşvet anlaşmasına bağlı olmaksızın elde edildiğinde rüşvet suçu oluşmaz. Erman/ Özek, s. 96; Türk Yargıtayı da benzer görüşü savunmaktadır: “Sanığın, Ç ve ar- kadaşlarına ait taşınmazın intikal işlemlerini tamamlayıp tapularını kendilerine verdikten sonra daireden çıkıp evine giderken adı geçen iş sahibinin hediye ola- rak verdiği yüzüğü ve bir taşınmazın satış işlemini bitirip tapusunu verdikten sonra alıcı İ’nin gönlümden koptu diyerek masanın üzerine bıraktığı parayı aldığı anlaşılmış olduğuna göre; görevini kanun ve nizamın gösterdiği usul ve esaslar dairesinde yapıp bitirdikten sonra iş sahiplerinin duydukları memnuniyetin ifa- desi olarak verdikleri hediye ve parayı alması eylemi rüşvet suçunu oluşturmaz” (5. CD. 30.04.1987, 4612/2622). 39 Baumann, s. 22. 40 Bringewat, s. 7. 41 Franke, s. 22. 42 Vahlenkamp/Knauß, s. 256; Benzer görüşü savunan Alman Yargıtayı’na göre klasik rüşvet suçunda göreve dâhil iş ve karşılığı olan haksız menfaatin rüşvet anlaşmasında somutlaştırılması için kamu görevlisi ile bireyin iradelerinin işin yapılmasından önce uyuşması gerekir. Yarar kabul etme suçunda ise haksız men-