Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

307 TBB Dergisi 2019 (145) Emin KOÇ öngörüldüğü idari uyuşmazlıklar açısından da başvuru yollarının tes- piti o kadar kolay değildir. Örneğin ihale uyuşmazlıkları açısından “ idareye şikâyet ” ve “ Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet ” yollarının bilinmesi ilgililer açısından zordur. 20 Sonuçla, Akıllıoğlu ’nun da işaret ettiği üzere Anayasa’nın 40. maddesinde yer alan bu hüküm salt yargı yerlerini değil idare makamları önünde de ileri sürülebilecek bir hak/ düzenleme niteliğindedir. Bu bağlamda başvuru yolları ve sürelerinin belirtme yükümlülüğü hak arama özgürlüğü alanında yer alan yön- temsel ve koruyucu nitelikte bir hak niteliğindedir. 21 B. DOĞRUDAN UYGULANABİLİRLİĞİ Türk Hukuku’nda -istisnai olarak bazı yasalarda düzenlense de- kamusal faaliyetlere karşı başvuru yollarının gösterilme zorunluğunu düzenleyen genel bir yasa yoktur. 22 Aynı şekilde 2577 sayılı Kanun ile de genel bir düzenleme yapılmamıştır. Söz konusu Anayasal düzen- leme devlet işlemleri için genel bir kural koyma karakteri nedeniyle ilk olma özelliği taşır. 23 İstisnai olarak bazı kanunlarda yargısal yol ve süre belirtme yükümlülüğü özel olarak düzenlenmiştir. Örneğin, Bil- gi Edinme Hakkı Kanunu’nun 12. maddesinde düzenlenen “(…) baş- vurunun reddedilmesi halinde bu kararın gerekçesi ve buna karşı başvuru yolları belirtilir ” hükmü 24 , Vergi Usul Kanunu’nun 35. maddesi gere- ği vergi ihbarnamesinde bulunması gereken hususlar arasında vergi ni örnek vermekte ve Kanun gereğince tebliğden itibaren 5 gün içinde sulh ceza mahkemesine başvurulması gerekliliğini vurgulayarak merci ve süre konusunda kişilerin tereddüt yasayacağını ifade etmektedir (Sezginer, s.224). (Kanun’ın ilgili maddesi 2008 yılında yürürlükten kalkmıştır). 20 Bu yönde Danıştay verdiği bir karar ile başvuru yollarının karışıklığı ve belirsiz- liği gerekesiyle işlem metninde gerekli bilgilendirmenin yapılmamasını hukuki güvenlik ilkesine aykırılık olarak görmüştür ve davanın süre aşımı nedeniyle red- dine ilişkin ilk derece mahkemesi kararını usul yönünden bozmuştur (Emre Can, İdari İşlemin Şekil Unsuru, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2016, s.355). Danış- tay, 13.D., E.2012/1718, K.2013/2862,K.T.07.11.2013, https://www.lexpera.com. tr/ictihat/danistay/e-2012-1718-k-2013-2862-t-7-11-2013, (20.12.2018). 21 Tekin Akıllıoğlu, İnsan Hakları -I- Kavram, Kaynaklar ve Koruma Sistemleri, AÜSBF İnsan Hakları Merkezi Yayınları, Ankara 1995, s.89. 22 Bkz. Yeliz Şanlı Atay, “İdari İşlemde Başvuru Yollarının Gösterilmesi Yükümlü- lüğü”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi , S.96, Ankara 1996, s. 295 (http://tbbdergisi. barobirlik.org.tr/ViewPDF-idari-islemde-basvuru-yollarinin-gosterilmesi-yu- kumlulugu-1143, (22.03.18)). 23 Akyılmaz, “İdari Usul İlkesi”,s.83. 24 Şanlı Atay, s.295, dn.7