Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

324 Türk Hukuku’nda Devlet İşlemlerine Karşı Başvuru Yollarını Gösterme Yükümlülüğü Cumhurbaşkanı’nın Bireysel İşlemleri : Cumhurbaşkanlığının icrai bir makam olmasının gereği cumhurbaşkanı bireysel işlem yapabilir. Bireysel işlemler için Anayasa ile “ Cumhurbaşkanlığı kararı ” tabiri kul- lanılmaktadır. 85 Bu çerçevede Cumhurbaşkanı’nın bireysel işlemleri de bireysel işlemler için ön görülen hukuki rejime tabidir. Cumhurbaşkanı’nın Salt Siyasi Nitelikteki İşlemleri : 1982 Anayasası’nda 2017 yılında yapılan değişiklik ile birlikte Anayasa’nın 101. maddesinin son fıkrasında yer alan “Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir” ibaresi kaldırılmıştır. Yeni duruma göre Cumhurbaşkanı’nın varsa partisi ile ilişkisi devam edebilir. Cumhur- başkanı bir siyasi partinin genel başkanı sıfatını da taşıyabilir. Bu sıfat çerçevesinde de bazı salt siyasi görev ve yetkilerini kullanabilir. Örne- ğin parti grup konuşması yapmak gibi, parti MKYK toplantılarına baş- kanlık etmek gibi, parti kurullarına, parti teşkilatlarına atama yapmak gibi görev ve yetkileri salt siyasi nitelikte olduğu için idari fonksiyona dâhil değildir. Bu nedenle idari işlem niteliğinde olmayan bu faaliyet- leri yükümlülük kapsamında değildir. Cumhurbaşkanı’nın İdari Nitelikte Olmayan İşlemleri (Hükûmet Tasarrufları) : Cumhurbaşkanı’nın bazı işlemleri ise yürütmeyi temsi- len ama idari nitelikte değildir. Bu tür işlemler yukarıda kısmen izah ettiğimiz üzere hükûmet tasarrufu kavramına dâhildir. Bu tür işlemler yargı denetimine tabi olmadığı için yükümlülük kapsamında değildir. 3. Yürütme Organının Maddi Anlamda Yasama ve Yargı Faaliyetleri Yürütme organın maddi anlamda yasama fonksiyonuna giren işlemleri olabilir. 86 Örneğin Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yönet- melikler, diğer düzenleyici işlemler maddi anlamda yasama fonksiyo- nuna girmektedir. Ancak maddi kriterin devlet fonksiyonlarının çok genişletmesi belirsizliğe neden olmakta ve bu kriterin şekli kriter ile 85 Karar ve kararname teriminin işlemin bireysel veya düzenleyici olması konusun- da mutlak belirli olamayacağına dair bkz. Gözler/Kaplan, s.386. 86 Maddi kritere göre devletin fonksiyonları kural -işlem, sübjektif işlem ve yargı işlemi olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Bu kritere göre yasama işlevi genel, so- yut kişisel olmayan kurallar koyar (Gözler/Kaplan, s. 16; Günday, s.10; Atay, s.24 vd.).