Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

337 TBB Dergisi 2019 (145) Emin KOÇ hangi yargı-dışı mercilere hangi sürede başvurmalarının bildirilmesi gerektiği önemlidir. Çünkü bu işlemler özelinde yargı yolunun kapalı olması idari başvuru yollarını daha da önemli hale getirmektedir. İdari sözleşmeler açısından da yükümlülüğün ele alınması gere- kir. İdari sözleşmeler idarenin iki taraflı işlemi niteliğindedir. Bu ne- denle aksi düşünceler olsa da ağırlıklı olarak idari sözleşmelerin ‘ akdi ’ niteliklerinden dolayı iptal davasına konu olamayacağı kabul edilir. İdari sözleşmelerden ayrılabilir tek taraflı idari işlemler ise dava konu- su olabilir. 131 Ancak sözleşmeden doğan zararlar tam yargı davasına konu olabilir. İdari sözleşmelerin akdi niteliği ve Anayasa’nın “ Devlet, işlemlerinde ” ifadesiyle tak taraflı işlem vurgusu nedeniyle idari sözleş- meler açısından bu yükümlülüğün uygulanma kabiliyeti yoktur. Diğer yandan görevli ve yetkili yargı ve de idari mercilerin belirlenmesinin kamu düzeninin bir parçası olduğu ve tek taraflı olarak kanuna dayalı olarak belirlenebileceği de unutulmamalıdır. İdari işlemler idari makamlar tarafından yapılabilir. Ancak istis- nai olarak kanuni düzenleme olmak kaydıyla özel hukuk kişilerinin de idari işlemleri olabilir. Örneğin özel hukuk kişisi kabul edilen kamu Türkiye Jokey Kulübü’nün bazı işlemleri idari işlem olarak kabul edi- lebilir. Yine kamu hizmetlerinin özel kişilerce yürütülmesi hallerinde özel kişiler kamu gücü ayrıcalıklarından faydalanabilir ve bazı işlem- leri idari işlem olarak kabul edilir. 132 Bu noktada özel hukuk kişilerinin idari işlemleri de idari işlemlerin hukuki rejimine tabidirler ve de yü- kümlülük bu tür işlemler için de geçerlidir. III. YÜKÜMLÜLÜĞÜN İHLALİ A. İHLALİN İŞLEME ETKİSİ Söz konusu yükümlülüğün ihlalini belirleyebilmemiz için yü- kümlüğe verilen anlamı tespit etmeliyiz. Eğer yükümlüğü işlemin bir unsuru olarak kabul edersek bu durumda unsur sakatlığı olarak de- 131 Ancak Fransız hukukunda yargı denetimi konusunda kısıtlamalara gidildiği de görülmektedir. Bkz. Gürsel Kaplan, Fransız İdare Hukukunda İdari Sözleşme- lerden Kaynaklanan Uyuşmazlıkların Çözümü İle İlgili Yeni Hukuki Gelişmeler, http://www.idare.gen.tr/kaplan-sozlesme.pdf, s. 32–33. 132 Tan, s. 226-227; Gözler/Kaplan, s.236-237; Çağlayan, s.53-54; Yıldırım/Yasin/Öz- demir/Üstün/Okay, s.37-41.