Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

344 Türk Hukuku’nda Devlet İşlemlerine Karşı Başvuru Yollarını Gösterme Yükümlülüğü temelen hak kaybı olmayacaktır. Görevsiz yargı yerinde dava açma tarihi görevli yargı yerinde dava açma tarihi olarak kabul edilecektir. Danıştay bu durumda dahi başvuru merciin yanlış gösterilmesinin anayasaya uygun bir tebliğ olmadığı bu nedenle dava açma süresini başlamayacağı görüşündedir. 150 SONUÇ Devlet işlemlerinde, ilgili kişilerin başvuracağı kanun yolları, mer- cileri ve sürelerini belirtme yükümlülüğü anayasal amir bir hüküm ni- teliğindedir ve kanuni düzenlemeye ihtiyaç duyulmadan uygulanma- sı esastır. Çünkü Anayasa’ya göre “ Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır ”(m.11). Doktrinde bu ilke daha çok idari işlem (ve de özel dava açma sü- releri ) özelinde incelenmiştir. Ancak bu ilke genel kapsayıcı bir ilke olarak bütün devlet işlemlerinde uygulama alanı bulması gereken bir ilke niteliğindedir. Bu çerçevede hem yasama hem de yargı organla- rının da uyması gereken ve bu organ işlemleri özelinde de somut dü- zenlemelerin yapılması gereken bir ilkedir. Uygulamada da bu ilkenin bilinirliği ve gereklerinin yerine getirilmesi hususunda kamusal ma- kamların (özellikle idari mercilerin) gerekli özeni göstermediği göz- lenmektedir. Doktrinde bu yükümlülüğün öngörülmesi, uygulanması çoğu durumda tuhaf veya gereksiz şeklinde yorumlanmakla birlikte, kuralın amacı teknik hukuku bilmeyenlere yol göstermekten ziyade hak arama hürriyeti çerçevesinde ilgililerin her türlü yolu etkin bir şe- kilde kullanılmasını sağlamaktır. Bu nedenle gerekliliği tartışmasızdır. Anayasal yükümlülüğün en geniş uygulama alanı bulacağı birey- sel idari işlemler özelinde matbu bir bilgilendirmenin yapılması uy- gun olacaktır. Bu bilgilendirme de İYUK m. 10 çerçevesinde şekillene- bilir. Bu çerçevede bireysel idari işlemler özelinde “ bu işlem nedeniyle ilgililer idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makam- dan isteyebilir veya 60 gün (özel dava açma süresi var ise bu süre belirtilmeli) 150 Danıştay, 13. D, E 2015/50, K 2018/357, T 09.02.2018, https://www.memurlar . net/haber/742422/idari-isleme-karsi-basvuru-yollari-ve-suresi-gosterilmedigi-ta kdirde-dava-acma-suresi-islemez.html, (20.11.18).