Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

356 İdari Yargıda Duruşmanın Adil Yargılanma Hakkı Açısından İncelenmesi ma yapılmasının, görevli daire veya mahkemenin takdirinde olduğu düzenlenmiştir. İdari yargıda, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na ve Vergi Usul Kanunu’na atıf yapılan hallerin düzenlendiği, İYUK 31. maddede, duruşma sırasında tarafların mahkemenin sükûnunu ve inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemlerde HMK’nın ilgili hü- kümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir. Duruşmanın uygulamasına ilişkin, farklı bir kanunun hükümlerinin uygulanacağının düzenlendi- ği başka bir hüküm bulunmamaktadır. Bunun dışında, Anayasa’nın 141. maddesinde “Mahkemelerde du- ruşmalar herkese açıktır. Duruşmaların bir kısmının veya tamamının kapalı yapılmasına ancak genel ahlâkın veya kamu güvenliğinin kesin olarak gerekli kıldığı hallerde karar verilebilir” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir. Görüldüğü üzere, idari yargıda duruşmaya ilişkin düzenleme- ler, yetersiz ve yoruma açıktır. İdari yargıda istisnai bir safha olarak düzenlenmiş olsa bile, duruşmaya ilişkin bu düzenlemelerin, yoruma açık olmayacak şekilde, daha ayrıntılı olması gerektiği ortadadır. III. İDARİ YARGIDAKİ DURUŞMAYA İLİŞKİN BAZI ÖZELLİKLERİN ADİL YARGILANMA HAKKI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ A) Duruşmanın İstisnai Oluşu İdari yargılamamızda yazılılık usulünün bir sonucu olarak, duruş- manın zorunlu olduğu bir dava türü ve buna ilişkin düzenleme bu- lunmamaktadır. 20 İdari yargıda duruşma yapılabilmesi için kanunda öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. 21 Bu nedenle idari yargıda duruşma istisna niteliğinde bir uygulamadır. İdari yargıda görülen bir davada duruşma mekanizmasına iki şekilde başvurulabilmektedir. Birincisi, taraflardan birinin talebi ve mahkemenin bu talebi kabul et- mesi hali, diğeri de mahkemenin re’sen duruşma yapılmasına karar vermesi halidir. İYUK’un 17. maddesi gereğince, kanunda gösterilen 20 Turgut Candan, İdari Yargılama Usulü Kanunu, Adalet Yayınevi, Ankara 2009,s. 576. 21 A.Şeref Gözübüyük, Yönetsel Yargı, Turhan kitabevi, 36. Baskı, Ankara 2017, s.351.