Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

370 Akademik Çalışma Alanı Olarak Kamu İhale Hukuku: Kavram ve Kapsam Üzerine İnceleme Giriş Sosyal bilimlerde uzmanlaşma daha çok son iki yüzyılın ürünü olarak değerlendirilebilir. Özellikle 19. yüzyılın ilk yarısındaki bilim- sel etkinliklerle karşılaştırıldığında günümüzde çok çeşitli akademik çalışma alanları gözlemlenmektedir. Bu durumun hukuk çalışmaları özelinde de ortaya çıktığını savlamak da mümkündür. Gerçekten de Hukuk Fakültelerinde okutulan seçmeli derslerde son 30 yıllık süreçte ortaya çıkan değişiklikler bile büyük anlatısı olan borçlar hukuku, ti- caret hukuku, ceza hukuku gibi alanların alt başlıklar altında şekillen- diğini ortaya koymaktadır. Sıklıkla ve isabetle tekrarlandığı üzere hukuki ilişkileri sosyal iliş- kilerden bağımsız düşünmek mümkün değildir. M.Ö. 753 yılına tarih- lenen Roma kentinin kurulmasından itibaren mülkiyet ve mübadele ilişkilerinin ortaya çıkması, bunun bir siyasal yapı doğurması Roma- nist nitelik taşıyan hukuk yapısını ortaya çıkarmıştır. 1 Bunun sonucun- da da en temelde kamu hukuku ve özel hukuka dayanan ayrımın or- taya çıkması söz konusu olmuştur. Batı toplumlarında özel hukukun tarihi modern kamu hukukuna göre daha eskidir. Doğu toplumların- da ise –modern anlamda olmasa bile- siyasal erki kullanan yöneticinin oluşturduğu ve yönettiği hukuk kurallarından söz edilebilir. 2 Ancak gerek kamu hukukunda gerekse özel hukukta alt başlıkların oluşma- sı bu alana ilişkin kural koyma ve düzenleme ihtiyacının oluşmasına koşuttur. Örneğin günümüzde kullanıldığı anlamda nesnel-modern ticaret hukuku algısı 19. yüzyıldan sonra ortaya çıkmıştır. 3 Kamu hukuku alanındaki alt çalışma başlıklarının oluşması ise modern devletin ortaya çıkmasıyla koşuttur. Her ne kadar ceza huku- kunun tarihi daha eski olsa da Anayasacılık hareketlerinin başlaması, hukuk devleti algısı ve kanuni idare ilkeleri bugün kullanılan anlamıy- la anayasa ve idare hukuku disiplinlerine yön vermiştir. Kanun sayı- larındaki artış ve bu metinlerin anayasaya uygunluğu anayasa yargısı gibi alt başlıklara yön vermiştir. 1 Özcan Karadeniz Çelebican, Roma Hukuku, 17. Basım, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara, 2014, s. 36 2 Coşkun Üçok - Ahmet Mumcu - Gülnihal Bozkurt, Türk Hukuk Tarihi, 8. Basım, Savaş Yayınları, Ankara, 1996, s. 12. 3 Sabih Arkan, Ticari İşletme Hukuku, 24. Basım, BTHAE Yayınları, 2018, s. 2