Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

375 TBB Dergisi 2019 (145) Eren TOPRAK Özel hukuk kişilerinin ihale işlemleri , ilk üç başlıkta taraflarından biri- sinin organik anlamda idare olduğu ihale işlemleri sınıflandırılmıştır. Ancak bazı kanunlarda özel hukuk kişilerinin kendi aralarında yaptığı veya devletin cebri icra gücüyle özel hukuk kişileri lehine yaptığı iha- le işlemleri düzenlenmektedir. Bu düzenlemelerden ilki Türk Borçlar Kanunu’nun 274. maddesi ve devamında açık arttırma başlıklı özel bir satış türü olarak düzenlenmiştir. İkincisi ise İcra ve İflas Kanunu’nun 114. maddesi ve devamında düzenlenen ihale işlemleridir. Yukarıda yapılan dörtlü ayrım çerçevesinde kamu ihalesi tamla- masının ilk üç başlıkta idarelerin birer idari işlem olarak tesis ettiği ihale işlemlerine ilişkin tanımlama yaptığı tespit edilebilir. Dolayısıyla bu durum sözlük tanımında olduğu gibi bir kamu idaresinin birden fazla istekliyle hukuki ilişkiye girmesini ifade etmektedir. Kamu ihale hukuku üzerine uluslararası yazındaki durum ise daha tektip bir görüntüdedir. Özellikle Avrupa’da konuya ilişkin çalışmalar incelendiğinde İngilizcede “public procurement law” kullanımı dikkat çekmektedir. Ancak içerik olarak bakıldığında Türkçedeki kamu ihale işlemlerinden farklı olarak sadece kamunun harcama işlemleri çerçe- vesinde mal, hizmet veya yapım işlerini satın alması öne çıkmakta- dır. 7 Ayrıca yine aynı çalışmalarda kamu hukukuna tabi kuruluşların piyasadan satın alma işlemi yapabilmesinin kamu ihale hukukunun inceleme alanını oluşturduğu da belirtilmektedir. 8 Kamu ihale işlemlerinin küresel anlamda gelişimi 20. yüzyılın ortalarına karşılık gelmektedir. Özellikle 1960’lı yıllardan itibaren gelişen piyasa mekanizması ve ortak pazar düşüncesi Avrupa Birliği hukukunda kamu ihalelerinin önemli birer başlık olarak belirmesi so- nucunu doğurmuştur. 9 Bu amaçla da Avrupa Birliği hukukunda kamu ihalelerinin konumu uluslararası düzeyde kamu ihale hukukunun ça- lışma alanının tespiti açısından önemlidir. Avrupa Birliği’nin kamu alımları konusunda düzenleme yapma ça- baları 1970’li yıllara kadar uzanmaktadır. Ana amaç Avrupa Birliği tek 7 Christopher Bovis, Public Procurement in European Union, Palgrave Mc Millan, New York, 2005, s. 17 8 Bovis, 2005, s. 82 9 Sue Arrowsmith, “Public Procurement: An Appraisal of the UNCITRAL Model Law as a Global Standart”, International and Comperative Law Quarterly, 2004, Cilt: 53, Sayı: 1, s. 17-18.