Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

379 TBB Dergisi 2019 (145) Eren TOPRAK Yukarıda aktarılan tanımlamalar uzun yıllar boyunca kabul gör- müş ve Türk hukuk öğretisinde kullanılmıştır. Örneğin Cumhuriyet döneminin ilk idare hukukçularından Mustafa Şeref Özkan’ın döne- min devlet yapılanmasının korporatist-müdahaleci yapısıyla uyum içinde bir kamu hizmeti tanımı yaptığı görülmektedir. 14 Daha sonraki dönemde Sıddık Sami Onar ise kavram üzerine daha objektivist bi- çimde eğilmekte ve kamu hizmetini içinde dört faklı unsuru taşıyan bir kavram olarak tanımlamaktadır. 15 Bunlardan ilki hizmetin devlet tarafından ya da devletin denetimi altında yapılmasıdır. Burada bi- reylerin yapamayacağı işlerin kastedilmesi asıl olsa da iktisadi kamu hizmetleri adı verilen kategorinin önemli olduğu belirtilmektedir. An- cak vurgulanan kamusal yürütüm esaslarının uygulanmasıdır (gestion publique) . İkinci olarak kamu hizmetinin genel ve ortak amaçlar için kamu yararını sağlamak üzere kurulmasıdır. Bu unsur hizmetin ilk ve asli özelliğidir. Üçüncü olarak, kamu hizmetinin bütün topluma yayıl- ması ve kamusal çıkarın hedeflenmesinden söz edilmektedir. Burada özel hukuk kişilerinin hizmetin muhatabını seçerken öznel olma şans- ları varken devletin kamu hizmetini sunarken böyle bir takdir yetkisi- nin bulunmadığı ifade edilmektedir. Son olarak da kamu hizmetinin sürekli ve düzenli faaliyetleri içerdiği belirtilmektedir. Kamu hizmetine yönelik aktarılan geleneksel tanımlamalar son 30 yıllık süreçte farklılaşmaya başlamıştır. Özellikle konunun sadece hu- kuki boyutunun değil iktisadi boyutunun da çalışılmaya başlanması bu gelişimin önemli ayaklarındandır. 16 Gerçekten de 1980’li yıllarda kamu politikalarında ortaya çıkan değişim kamu hizmeti alanını da yakından etkilemiş ve bu kavramın algılanmasındaki değişiklik ihale ve ihale sözleşmelerini önemli birer gündem konusu yapmıştır. Kamu hizmetindeki değişim esas olarak iktisatçıların Keynesyen refah devleti olarak tanımladıkları anlayıştan kopuşla başlamıştır. Çünkü kamu hizmetinin geleneksel tanımında yer alan, devlet tarafın- 14 Mustafa Şeref Özkan, İdare Hukuku Ders Notları, Ankara Hukuk Fakültesi Tale- be Cemiyeti Neşriyatı No: 5, 1935, s. 11 ve 17-189. 15 Sıddık Sami Onar, İdare Hukukunun Umumi Esasları, 3. Basım, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, Cilt: 1, 1966, s. 12-27. 16 Kamu hizmeti tartışmalarında hukuki ve iktisadi boyut farklılaşmasıyla ilgili bkz. Cüneyt Ozansoy, “Türkiye’de Kamu Hizmeti Tartışmaları: Bir Hamaset ve Haba- set Alanı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 1997, Sayı: 46, Cilt: 1, s. 85, 86.