Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

415 TBB Dergisi 2019 (145) Sera REYHANİ YÜKSEL çok para kazandıkları 72 için ve hala gelir getiren bir işte çalışmayan kadının ev işlerinde harcadığı mesai hor görüldüğünden mesela aile konutunun seçimi gibi önemli bir konuda “parayı veren düdüğü ça- lar” anlayışı ile koca kendi isteklerini dayatmaktadır. Aslında kadının ailenin geçimindeki rolünün, kazancıyla katkıda bulunması değil, evi- ne ve çocuklarına emek harcamasıyla anlamlı olacağı eskilerden beri gelen yaygın bir anlayıştır. Mesela Mill, kadının kazanç sağlamaya çalışmak gibi ek bir çaba üstlense bile bu ilave çabanın onu nadiren önceki uğraşlarından kurtaracağına; tam tersine yalnızca bunları düz- gün şekilde icra etmesini engelleyeceğine ve böylece çocuklarına ve evine ilgi gösteremeyen kadının bıraktığı boşluğu başka hiç kimsenin dolduramayacağına ve yaşamayı başaran çocukların kendi başlarına yetişeceğine, evin durumunun kötüleşeceğine, tüm bunların kadının kazançlarının değeriyle karşılaştırıldığında ekonomik anlamda dahi büyük bir hasar olduğuna vurgu yapar. 73 E. Velayet Hakkının Kullanılması eTMK m. 263 düzenlemesi, “evlilik mevcut iken, ana ve baba, ve- layeti beraberce icra ederler. Anlaşamazlarsa, babanın reyi muteber- dir”, şeklindeydi. Bu hükümle velayet hakkının eşler tarafından nasıl kullanılacağı sorunu düzenlenmiştir. Velayet, kural olarak küçüklerin, istisnai hallerde akıl hastalığı, akıl zayıflığı, savurganlık, alkol ve uyuş- turucu madde bağımlılığı gibi nedenlerle kısıtlanan çocuklarının şahıs varlıklarının korunması, geliştirilmesi, iyileştirilmesi, mallarına özen gösterilmesi ve bunlara ek olarak onların temsil edilmesi konularında anne ve babanın veya bunlardan birinin sahip oldukları yükümlülük ve hakların tümüdür. 74 72 “DİE’nin anketine göre, 2002 yılında çalışan fertlerin yüzde 32,4’ünü kadınlar, yüzde 67,6’sını erkekler oluşturmasına rağmen esas iş gelirlerinin sadece yüzde 10,4’ü kadınlar, geriye kalan yüzde 89,6’sı ise erkekler tarafından elde edildi. Üc- retli, maaşlı olarak çalışanların yüzde 18,7’sini oluşturan kadınların, toplam esas iş gelirinin yüzde 15,1’ini elde ettiği ifade edilen açıklamada, “Çalışan kadınların elde ettikleri ortalama yıllık gelir, 1 milyar 236 milyon 704 bin 481 lira iken, erkek- lerin geliri 4 katı daha fazla olup 5 milyar 83 milyon 928 bin 510 liradır” denildi”, ilgili veriler için bkz. Y. Dökmen, s. 206; Fransız kadınlarının çalışma hakkı ve malvarlığının yönetimi konusunda erkeklerle tamamen eşit haklara sahip ola- bilmeleri için 1980’li yılları beklemeleri gerekmiştir. Eşit işe eşit ücret ilkesinin uygulamaya konulması devlet memurluğuyla başlamıştır, bkz. Heritier/Perrot/ Agacinski/Bacharan, s . 177. 73 Mill, s. 94. 74 Sera Reyhani Yüksel, Velayet Hakkının Anayasal Sınırları, İstanbul 2016, s. 20.