Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

423 TBB Dergisi 2019 (145) Meltem ERTUĞRUL / Gülşah YILMAZ lehtara ödemede bulunabilmesi için, buna ilişkin vergi ödemesinin yapıldığını gösteren, vergi dairesinden alınmış bir belgenin kendisine sunulması gerekmektedir. Lehtar olarak hakkı bulunan mirasçıların mirası reddetmiş olması halinde ise, bu tazminat alacağı miras hakkı ile karıştırılarak, mirası reddetmiş kişilere vergi daireleri tarafından vergi beyannamesi verme hakkı tanınmamaktadır. Bu konuda çıka- rılan Maliye Bakanlığı özelgelerinde de bu sigorta tazminatları Türk Ticaret Kanunu’nun ve miras hukuku kurallarının aksine miras olarak değerlendirilmektedir. Bu çelişki nedeniyle mirası reddetmiş olan leh- tarlar, hakları olan sigorta tutarını alamamaktadırlar. Bu çalışmada, ölüm rizikosuna karşı yapılan hayat sigortalarının niteliği, lehtar atanması ve değiştirilmesine ilişkin düzenlenmeler, leh- tar olarak kabul edilen mirasçıların genel olarak kimler oldukları ve genel hatlarıyla mirasın reddi incelenerek, sigorta alacaklısı olan leh- tarların hakkının tereke kapsamına giren bir değer olmadığı açıklan- maya çalışılmıştır. Bu doğrultuda lehtarın hakkının Veraset ve İntikal Vergisi karşısındaki durumu ile TTK hükümleri ve miras hukuku ku- rallarıyla bu konudaki Maliye Bakanlığı özelge ve sirküleriyle karşılaş- tırılması yapılmaya çalışılmıştır. I. ÖLÜM RİZİKOSUNA KARŞI YAPILAN HAYAT SİGORTASI A. GENEL OLARAK Türk Ticaret Kanunu’nun 1 (TTK) 1487. maddesi uyarınca hayat sigortası ile sigortacı, belli bir prim karşılığında, sigorta ettirene veya onun belirlediği kişiye, sigortalının ölümü veya hayatta kalması ha- linde, sigorta bedelini ödemeyi üstlenir. Hayat sigortası, sigortacının sigorta ettirenin prim ödeme borcunu yerine getirmesi karşılığında, lehtara, riziko şahsının olumu halinde veya sozlesmede belirtilen ta- rihte hayatta kalması koşulu ile belirli bir tutarı ödeme sorumlulugu taşıdığı sözleşmedir. 2 Bundan baska kaza sonucu sakat kalma, çalışa- maz duruma gelme ile bakıma muhtaç hale gelme rizikoları da ek bir anlaşma ile temin edilebilmektedir. Ölüm ihtimaline karşı sigortalarda riziko münhasıran sigorta ettirenin ya da riziko şahsının ölümüdür. 3 1 R.G., 14.02.2011, S. 27846. 2 Isıl Ulaş, Uygulamalı Can Sigortası Hukuku, 2. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2002, s. 19. 3 Kemal Şenocak, Üçüncü Şahıs Lehine Hayat Sigortası Sözleşmesi, Turhan Kitabe- vi, Ankara 2009, s. 13.