Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

426 Ölüm Rizikosuna Karşı Yapılan Hayat Sigortasında Lehtar Olan Mirasçının Mirası Reddi ... melidir. 12 Başka bir görüşe göre ise sigorta sözleşmesinde değişiklik yapan bir hak olması açısından yenilik doğuran bir hak niteliğindedir. Sigorta ettiren lehtar atama hakkını kullandığında tarafı olduğu hayat sigortası sözleşmesinde farklı ve yeni bir durum ortaya çıkmaktadır. Si- gorta bedeli üzerinde başka bir kişi derhal veya lehtar atama işlemi yü- rürlükte tutulduğu ve sınırlanmadığı takdirde riziko gerçekleşince hak kazanmaktadır. 13 Lehtar atama hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak de- ğildir. Temsilci aracılığıyla kullanılabilir. Lehtar atama işlemi tek taraflı bir işlem olup lehtarın bu işleme katılması veya onayı gerekli değildir; ayrıca sigorta ettiren sigortacının da onayını almak zorunda değildir. 14 Lehtar değişikliğinden vazgeçmeye ilişkin iradenin açık olması ge- rekir. Sigorta ettiren, değiştirme hakkından vazgeçtiğini sigorta poli- çesine yazdırmakla beraber sigorta poliçesini lehtara teslim etmişse, o kişiyi değiştiremez. Tereddüt halinde, sigorta ettirenin lehtarı değiştir- me hakkını saklı tuttuğu kabul edilir. Sigorta ettirenin lehtarı değiştir- me hakkından açıkça vazgeçtiği ve sigorta poliçesinin lehtara verildiği hallerde bile, mirasçılıktan çıkarma veya hibeden rücu halleri gerçek- leşmiş yahut ilgililer arasında o kişinin lehtar olarak atanmasına ilişkin sebep ortadan kalkmış ise lehtar değiştirilebilir (TTK. m. 1493/4). Lehtarın değiştirilemeyeceği durumlarda, sigorta ettiren tarafın- dan ayrılma ve ödünç alma hakları kullanıldığı takdirde, ödenecek tu- tar üzerinde lehtar hak sahibi oldugu gibi, rizikonun gerçekleşmesin- den önce sigortacının iflası sonucu ödenecek miktar üzerinde de aksi kararlaştırılmadıkça, lehtar hak sahibidir (TTK. m. 1493/6). C. LEHTAR ATANMASINA İLİŞKİN YORUM KURALI 1. Genel Olarak Ölüm rizikosuna karşı yapılan hayat sigortalarında, lehtar tayin edilmediğinde ve sigorta ettiren ile sigortalının aynı kişi olması ha- linde, sigorta tazminatının kime ödeneceği problemi yaşanmaktadır. Bu nedenle, TTK. m. 1494/2 ile bir yorum kuralı getirilerek olum rizi- kosuna karşı yapılan sigortada lehtar tayin edilmemişse, sözleşmenin 12 Kenan Tunçomağ, “Hayat Sigortalarında Sigorta Sözleşmesinin Devri”, Kamu-İş Dergisi , Cilt: 4, Sayı: 2, 1999, s. 2. 13 Ünan, Lehtar, s. 298; Şenocak, s. 49. 14 Ünan, Lehtar, s. 299.