Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

441 TBB Dergisi 2019 (145) Meltem ERTUĞRUL / Gülşah YILMAZ b. Mirasın Reddi Halinde Alınması Gereken Vergi Hakkındaki Görüşümüz Yukarıda izah edilen durum TTK. m. 1494/1 düzenlemesine açık- ça aykırılık oluşturmaktadır. Daha önce de belirtildiği üzere mirasın reddi ölüm rizikosuna karşı yapılan hayat sigortasında lehtarın hakkı üzerinde etkili değildir. Bu çelişkinin temel nedeni sigorta tazminatının terekeye dahil edilen bir malvarlığı olarak kabul edilmesidir. Yukarıda açıkladığımız üzere mirasçıların lehtar olarak kabul edildiği hallerde sigorta bedeli ne miras hukuku kurallarına göre ne de sigorta huku- ku açısından terekeye dahil edilen bir varlık olarak kabul edilmiştir. TTK. m. 1494’ün gerekçesinde belirtildiği gibi lehtar tayini, sağlararası bir muamele olarak kabul edilmektedir. Bu sözleşme üçüncü kişi lehi- ne sözleşmelerin bir uygulamasıdır. Sigortanın ölüm ihtimaline karşı yapılmış olması onu ölüme bağlı tasarruf haline getirmemektedir. Bu sebeple, lehtarın mirası reddetmiş olması veya mirastan feragat etmiş olması onun hakkına tesir etmediği gibi, ölüm ihtimaline karşı yapı- lan sigortada, sözleşmede özel bir düzenleme yoksa lehtarların hepsi de sigorta bedeli üzerinde miras hisselerine bakılmaksızın eşit oranda hak sahibi olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla sigorta tazminatının sirkülerde belirtildiği üzere tere- keye dahil edilmesi ve mirası reddeden mirasçının sigorta tazminatını alabilmek için gerekli olan vergiyi ödemek için beyanname vermeye hukuken hakkı olmadığı hususları, TTK. m. 1494/1’de düzenlenen açık kanun hükmüne aykırılık teşkil etmektedir. Normlar hiyerarşi- si açısından bakıldığında kanuni düzenlemeye aykırılık oluşturan bu düzenlemelerin hukuki niteliğinin ne olduğu ve bağlayıcı olup olma- dıkları kanaatimizce incelenmelidir. Zira bu düzenlemeler bağlayıcı düzenlemeler olarak kabul edilirlerse birçok kişi mağdur duruma dü- şecektir. Mirası reddeden mirasçı sigorta tazminatını vergisini ödeye- rek alma hakkına sahip iken, bu durumda hak ettiği ödeme kendisine gerekli vergiyi ödememesi hatta ödeyememesi nedeniyle verilmeye- cektir. Vergi Usul Kanunu 64 (VUK) 413. maddesi uyarınca mükellefler, Gelir İdaresi Başkanlığından veya bu hususta yetkili kılınan makam- 64 R.G., 10-11-12.1.1961, S. 10703, 10704, 10705.