Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

451 TBB Dergisi 2019 (145) Halil YILMAZ katkı payları tutarlarını prime esas kazançlar olarak tespit etmiştir (m. 80/1-b). 5510 Sayılı Kanun’dan önceki dönemde, çocuk zammı miktarı hesap edilirken, 18 yaşını geçmiş olsa bile yaşı ne olursa olsun evli ol- mayan, evli olmakla birlikte sonradan boşanan kız çocukları için yapı- lan ödemeler dikkate alınmakta iken, 5510 sayılı Kanun’la birlikte kız ve erkek çocuk ayrımı kaldırılmıştır. I. Kavram Ülkemizde sosyal sigortanın finansı, sigortalılar ile onlar adına iş- verenler tarafından ödenen primler ile karşılanmaktadır. Konu 5510 sayılı Kanun’un dördüncü kısmının “Primlere İlişkin Hükümler” alt başlıklı birinci bölümünde düzenlenmiştir. Söz konusu düzenlemenin ilk maddesi olan 79. madde hükmüne göre, “ Kısa ve uzun vadeli sigor- talar ile genel sağlık sigortası için, bu Kanunda öngörülen her türlü ödemeler ile yönetim giderlerini karşılamak üzere Kurum prim almak, ilgililer de prim ödemek zorundadır .” Bir sonraki 80. maddenin başlığı ise ‘Prime Esas Kazançlar’ dır. Belirtmek gerekir ki, prime esas kazanç kavramı, SSK’lılar için bilinen, ama 5510 sayılı Kanun ile birlikte memurlar ve kendi adına bağımsız çalışanlar için yeni bir kavramdır. Ancak prime esas kazanç, genel kabul gören bir kavram olup, özellikle sosyal güvenliğe ilişkin düzenlemelerde bu kavrama oldukça sık rastlanmaktadır (Örneğin 5510 sayılı Kanun, m. 5, 17, 27, 29, 30, 38, 41, 45, 46, 47, 52, 53, 55, 59, 68, 81, 82, 85, 86, 88. maddeleri). Bu da göstermektedir ki, prime esas kazanç kavramı sosyal güvenlik hukukunun temel kavramıdır. 5510 sayılı Kanun, “prime esas kazançlar” konusunu düzenlerken, nelerin prime esas kazançların kapsamında olmadığı ve diğer kanun- lardaki muafiyet ve istisnaların bağlayıcı olmadığı belirtilerek, bütün ödemelerden prim alma anlayışını esas almıştır. İş ve sosyal güvenlik hukukunda “kazanç”, sigortalının elde et- tiği nakdi menfaatleri ifade eder. Prime esas kazanç, belli tutarda bir prim borcu olarak doğabilmesi için gerekli olan gelirin ortaya çıkması şeklinde tanımlanabilir. Hem sigortalı hem de onun adına işvereni ta- rafından ödenecek sosyal sigorta primleri, sigortalının statüsüne (işçi, memur, bağımsız çalışan) göre kazancı esas alınarak belirlenmektedir. Başka bir ifadeyle sigorta primlerinin matrahını sigortalının kazancı