Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

456 Sosyal Güvenlik Hukukunda İş Sözleşmesiyle Çalışanların Prime Esas Kazançlarının Tespiti Ödeme, hukukta genellikle para borçlarının ifası anlamında kulla- nılmaktadır. Bu durumda 80. madde hükmünde geçen ‘ödemeler’ ifa- desi, sadece parasal yardımların hükmün kapsamına girdiği sonucuna ulaştırmaktadır. Ayni yardımlar için ödeme ifadesi kullanılmaması da bunu doğrulamaktadır. Prime esas kazanca hangi unsurların girdiğinin tespiti bakımından, kazancın gerçekleştiği dönemde yürürlükte bulunan hukuk kuralları uygulanmalıdır. Bu nedenle, gerek primlendirme ile ilgili işlemlerin tesisinde idari makamlar tarafından, gerekse prim uyuşmazlıklarının çözümünde yargı organları tarafından uygulanacak hukuk kural- ları, prime esas kazancın gerçekleştiği zamana göre belirlenecektir. Yargıtay’a göre, sosyal güvenlik hukukunun özel ve kamusal niteliği itibariyle ve daha önceki kanunlarda olmayıp 5510 sayılı Kanun’la ge- tirilen ve sigortalıların lehine olan hükümlerin 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce meydana gelmiş olaylara uygulanması gerektiği kabul edilmelidir. 11 A. Ücretler Sigorta primine esas kazançların ilki, sigortalıların o ay içinde hak ettikleri ücretlerdir. Bir ücretten söz edebilmek için, karşımıza çıkan ilk unsur ücrete hak kazananın işverene tabi olarak (iş sözleşmesi ile) çalışmış olmasıdır. İşverene tabi olma özellikle bağımsız çalışanların kazancı ile ücret arasındaki farkı ortaya koyan en önemli unsurdur. Süreklilik, kazançlar bakımından mutlak bir özellik değildir. 12 Türk iş mevzuatında ücretle ilgili farklı tanımlamalar bulunmaktadır. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesinde ücretin tanımı yapılmıştır. Buna göre: “ genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçün- cü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.” Basın İş Kanu- nu ve Türk Borçlar Kanunu’nda ücretin tanımı yer almazken, Deniz İş Kanunu’nda (m. 29), 4857 Sayılı İş Kanunu’nda yer alan tanıma benzer şekilde, “ gemiadamına iş i karşılığında işveren veya işveren vekili tarafından ödenen bir meblağdır” anlatımına yer verilmiştir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ücreti, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara 11 Y 10. HD’nin 18.3.2013 tarih, 2013/359-5041 sayılı kararı (UYAP). 12 Ali Güzel/Ali Rıza Okur/Nurşen Caniklioğlu, Sosyal Güvenlik Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2014, s. 289.