Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

45 TBB Dergisi 2019 (145) Can YAVUZ dan hüküm giymiş ve cezasının infazı tamamlandıktan sonra yeni bir kanun yürürlüğe girmiştir. İlgili kanuna göre tekerrür süresi ve teker- rür halinde uygulancak ceza iki katına çıkarılmıştır. Başvurucu yeni düzenleme yürürlüğe girdikten bir yıl sonra uyuşturucu kaçakçılığı yaparken yakalanmıştır. Yerel mahkeme, hükmünü tekerrüre ilişkin yeni düzenlemeye dayandırmış, bu sebeple başvurucuya verilen hapis cezası (eski kanuna kıyasen) iki katına çıkmıştır. Başvurucu, hakkın- daki kararın tekerrüre ilişkin yeni düzenlemeye dayanmasının aleyhte olan ceza kanunlarının geriye yürümezliğini ihlal ettiği gerekçesiyle AİHM’ye başvurmuştur. Avrupa Mahkemesi yaptığı incelemede suç işlendiği sırada yürürlükte olan kanunun ulaşılabilir ve öngörülebi- lir olduğunu gözlemlemiş, başvurucunun hareketini gerçekleştirdiği sırada hakkındaki tekerrür süresini öngörebileceğini belirtmiş ve ye- rel mahkeme kararının madde 7 ile uyumlu olduğuna hükmetmiştir. Mahkeme’ye göre geçmişte yaşananları göz önüne alarak hüküm kur- mak ile kanunun geriye yürürlüğü birbirinden ayırt edilmelidir. 156 7.2. Devlet Halefiyeti ve Aleyhteki Ceza Kanunlarının Geriye Yürümezliği Suç ve cezanın kanuniliği ilkesiyle alakalı özel bir durum devlet halefiyetidir. Devletin toprak parçası üzerindeki egemenliğinin deği- şimi (ülkenin çözülmesi veya ülkelerin birleşmesi gibi) veya ülkedeki siyasi rejim değişikliği aleyhteki ceza kanununun geriye yürümezliği ilkesini yakından ilgilendirmektedir. Strazburg Mahkemesi’ne göre hukukun üstünlüğü ilkesi çerçevesinde idare edilen bir (halef) dev- letin, eski rejim sırasında işlenen suçlar hakkında cezai kovuşturma başlatması meşrudur. 157 Diğer ifadeyle, “ Mahkeme, halef bir devletin eski rejim sırasında suç işlemiş olan kişilere karşı ceza davası açmasının meşru ve önceden görülebilir olduğunu ve halef mahkemelerin eski rejim sırasında yürürlükte olan yasa hükümlerini hukuka bağlı bir devlet yönetimi ilkeleri ışığında ve Sözleşme sisteminin kurulu bulunduğu temel ilkeleri göz önünde tutarak yorumlaması ve uygulaması nedeniyle eleştirilemeyeceklerini hatırla- da öngörülen süre geçmeden yeni bir suçu işlemesi halidir”. Özcan Özbey, “Suçta Tekerrür ve Mükerrirlere Özgü Güvenlik Tedbirleri”, Türkiye Barolar Birliği Dergi- si , Ankara, 2010, Sayı 88, s. 55 156 AİHM (Büyük Daire), Achour - Fransa, 67335/01, 29.03.2006, §§ 44-61 157 AİHM, “Guide on Article 7 of the European Convention on Human Rights No punishment without law: the principle that only the law can define a crime and prescribe a penalty”, § 41