Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

459 TBB Dergisi 2019 (145) Halil YILMAZ B. Ücret Ekleri Primlerin hesabında göz önünde tutulması gereken kazanç unsur- larından bir diğeri ise prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istih- kaktan o ay içinde yapılan ödemelerdir. 5510 sayılı Kanun açısından bakıldığında, ‘prim’ ve ‘ikramiye’ şeklindeki ödemeler örnek olarak belirtilmiştir. Tam anlamıyla ücret ya da örnek olarak sayılan prim ve ikramiye gibi kavramların içine girmeyen, ancak nitelikçe onlara yakın olan veya onları andıran her çeşit ödeme de prim hesabında dikkate alınacaktır. 18 Bu ödemelerin bir çeşit istihkak sayılmasının nedenine gelince, bunların Kanun’un 80. maddesinin sonraki fıkralarında belir- tilen istisnalara girmemesidir. 19 Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan yapılan öde- melerin prime esas kazanca tabi olması için, bunların ücretten farklı olmaları gerekmektedir. Ücretle aynı olsa idi kanun koyucu ayrıca be- lirtme gereği duymazdı. Ücret ekleri, işçiye asıl ücret yanında işve- rence devamlı şekilde sağlanan, kanundan veya sözleşmeden doğan, nakdi menfaat anlamına gelmekte olup, değişik şekillerde karşımıza çıkabilir. 20 Kıdem zammı, vardiya veya gece zammı, yıpranma zammı, eleman teminindeki güçlük zammı biçimindeki ödemelerin de ücret eki kavramına girdiği kabul edilecektir. Prim ve ikramiye gibi ödemelerin primlerin hesabında göz önüne alınabilmeleri için ücretten farklı olarak, sigortalı tarafından hak edil- miş olmaları (tahakkuku) yeterli değildir. Ayrıca primlerin kuruma verilmesinin zorunlu bulunduğu ay içinde ödenmiş olmaları da gere- kir. Daha açık bir ifadeyle prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit is- tihkaka ilişkin gelir sigortalının malvarlığına girmelidir. Malvarlığına girmesi demek, sigortalının bu gelirin üzerinde ekonomik olarak ve hukuken fiili egemenlik sağlaması ve tasarruf olanağını elde etmesidir. 1. Prim Buradaki primden amaç, Kurumun tahsilatına ilişkin primler ol- mayıp, işverence sigortalıya yapılan ödemelerdir. Dolayısıyla, işçinin gösterdiği üstün emek sonucu veya başarılı bir şekilde yapmış olduğu 18 Güzel/Okur/Caniklioğlu, s. 291;Saraç, s. 41;Saracel, s. 20;Öztürk, s. 169. 19 Saracel, s. 20. 20 Ünal Narmanlıoğlu, İş Hukuku Ferdi İş İlişkileri I, İstanbul 2014, s. 293.