Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

461 TBB Dergisi 2019 (145) Halil YILMAZ ramiye ödemelerinde eşit davranmak zorundadır. 26 Sözleşmenin sona ermesi halinde, işçinin ücreti ve para ile ölçülmesi mümkün menfa- atlerinin tam olarak ödenmesi gerekir (İK m. 32/6). Bu nedenle, söz- leşmesi sona ermiş olmasına rağmen, işçiye çalıştığı süreyle orantılı olarak ikramiye ödemesi yapılmalıdır (TBK m. 405). İşverenin, yasal veya sözleşmesel dayanağı olmayan, işyeri uygulaması olarak da nite- lenemeyen ikramiye adı altındaki değişken ödemeleri ücret eki değil, bağış olarak değerlendirilmelidir. Bu tür bir ödeme, ücret ya da istih- kak olarak değerlendirilemeyeceğinden (kanundaki istisnalara girmi- yorsa) prime esas kabul edilmemelidir. 3. Bu Nitelikteki Her Çeşit İstihkaktan Yapılan Ödemeler Prime esas kabul edilebilecek kazançlara somut olarak hangilerinin girdiğinin sayma yoluyla belirtilmesi mümkün değildir. Kanun koyu- cu da bunun güçlüğünü göz önüne alarak madde 80/1-a/2 de; ” Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan …” demek suretiyle bunun sayılanlarla sınırlı olmadığını ifade etmiş ve bu konuda Kurum’a tak- dir hakkı tanımıştır. Her çeşit istihkaktan yapılan ödeme, temel ücrete ek olarak yapılan ödemedir. Kanun bu konuda prim ve ikramiyeyi ör- nek olarak vermekte, bu nitelikteki her çeşit istihkak demek suretiyle benzer ödemeleri de matraha katmaktadır. 27 Bazı işverenlerce makam tazminatı, ek tazminat, yakacak, aydınlatma, temizleme, konut veya sağlık yardımı, tabii afet yardımı, askerlik yardımı, öğrenim parası, dinlenme parası, vasıta ücreti adı altında ödeme veya ödemeler ya- pıldığına rastlanmaktadır. Bu konuda akla gelebilecek uygulama sık- lığına sahip ödeme, fazla çalışma ücreti ve diğer tatil ücretleridir. Bu kapsamda olmak üzere görev tazminatı, huzur hakkı, dinlenme öde- meleri, hafta tatili, ulusal bayram genel tatil ücreti, yıllık izin ücreti, bayram ücreti de ek ücret niteliğindedir. 28 İlave tediye ödemelerinin de bu kapsamda düşünülmesi gerekir. Bu alacağın kapsamı, yararla- nacaklar, yararlanma koşulları, miktarı ve ödeme zamanı 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapıl- ması Hakkındaki Kanun ile düzenlenmiştir. 29 Kanun’un 4. maddesinin 26 Çağlar Çopuroğlu, Ücret ve Koruması, Ankara 2013, s. 25. 27 Sözer, s. 188. 28 Öztürk, s. 167; Y 21. HD’nin 19.9.2016 tarih, 2015/17155-11190 sayılı kararı. 29 Y 9. HD’nin 12.09.2011 tarih, 2011/36505-29278 sayılı kararı (UYAP).