Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

464 Sosyal Güvenlik Hukukunda İş Sözleşmesiyle Çalışanların Prime Esas Kazançlarının Tespiti yapılan ödeme de rızai ödeme sayılır. Bu tür kazançlara salt hak ka- zanmak, bu kazançların prime esas alınması için yeterli bulunmamak- tadır. 39 Bunların prime tabi tutulması için, sigortalıya fiilen ödenmiş olması da gerekmektedir. 40 Yargı kararlarına dayalı yapılan ödemeler, hangi aşamada prime esas kazanca eklenecektir? Yargıtay, yargı kararı ile hak kazanılan üc- ret niteliğindeki fark kazançların, ilgili oldukları dönemlere değil, bu ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına eklenmesi ge- rektiğini, ancak işçi ödeme tarihinden önce işten ayrıldıysa, söz konusu ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancına eklenmesi gerektiğine karar vermiştir. 41 Yargıtay, geçmişteki toplu sözleşme fark- larının ödenmesine ilişkin bir kararında, “ …sözü edilen bentlerin uygu- lanmasında, hak etme geçmiş aylara ilişkin olsa dahi, henüz hak etmenin söz konusu olmadığı geçmiş yıllar değil, hak etme olgusunun gerçekleştiği ay göz önünde tutulmalıdır...” 42 derken, toplu sözleşme farkı talebine ilişkin daha sonraki bir kararında ise, söz konusu farkların, ödendiği ayın üc- retine eklenmesinin Kurum aleyhine sonuç doğuracağını, zira bu fark- ların ödemenin yapıldığı ayın ücretini yükselteceğini ve yükselen ücre- tin tavanı aşan kısmından prim alınamayacağını belirtmiştir. O sebeple ilgili kararında, toplu iş sözleşmesi hükümleri gereğince, geçmiş aylara ait olmak üzere işçilere verilecek ücret farklarının, SSK. 77/1-a (5510 m. 80/a-1) hükmü kapsamında düşünülerek ve ilgili olduğu aylarda hak edilmiş ücretler olarak nitelenmesi gerektiğine hükmetmiştir. 43 Toplu iş sözleşmesine tabi işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi görüş- meleri başlamasıyla birlikte kısa zamanda sonuçlanmamakta ve uza- 39 Mustafa Çenberci, Sosyal Sigortalar Kanunu Şerhi, Ankara 1985, s. 439. 40 Saraç, s. 42 41 Nurşen Caniklioğlu, “Sosyal Sigortaların Genel Hükümleri ve Türleri”, Sosyal Si- gortaların Genel Hükümleri ve Türleri Açısından Yargıtay’ın 2012 Yılı Kararları- nın Değerlendirilmesi, Ankara 2014, s. 481;Levent Akın, Karar incelemesi, “Mah- keme Kararı Gereği Yapılan Ödemelerin Prime Esas Kazanca Etkisi”, Çimento İşveren Dergisi , Mayıs 2012, s. 37; Y. 10. HD nin 02.02.2012 tarih, 2010/9799-3613 sayılı kararı. 42 Y 10. HD’nin 26.12.1978 tarih, 3069/10451 sayılı kararı (Aslanköylü, s. 1249). 43 Y 10. HD’nin 20.12.1988 tarih, 4094/753 sayılı kararı (YKD, Mayıs 1989, s. 675);YHGK’nın 17.05.1989 tarih, 250/361 sayılı kararı (Kişisel arşiv); Müjdat Şakar, Sosyal Sigortalar Hukukunun Genel Hükümleri ve Primler Açısından Yargıtay’ın 1989 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi, Yargıtay’ın İş Hukuku Kararlarının De- ğerlendirilmesi 1989, İstanbul 1991, s. 197.