Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

468 Sosyal Güvenlik Hukukunda İş Sözleşmesiyle Çalışanların Prime Esas Kazançlarının Tespiti ayların prime esas kazançlarına dâhil edilir ve işsizlik sigortası primi de dâhil olmak üzere tüm sigorta kollarına ait primler kesilir. İhbar ve kıdem tazminatı daha önce ödenmiş olan işçinin işe başlatılması ve bu tazminatların ödenecek en çok dört aya kadar ücret ve diğer haklardan mahsup edilmemesi halinde, tümü prime esas kazanca tabi tutulur. İşçi işe başlatılırsa, peşin olarak ödenen bildirim süresine ait ücret ile kıdem tazminatı, yukarıdaki belirtilen 21. madde hükümlerine göre yapılacak ödemeden mahsup edilir. İşe başlatılmayan işçiye bildirim süresi verilmemiş veya bildirim süresine ait ücret peşin ödenmemişse, bu sürelere ait ücret tutarı ayrıca ödenir. İşçi bu süre içinde başvuruda bulunmaz ise, işverence yapılmış olan fesih geçerli bir fesih sayılır ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olur. İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazmi- nat ödemekle yükümlü olur. İşverenin işe iade kararına rağmen işçiyi işe başlatmaması halinde ödemesi gereken bu tazminat uygulamada işe başlatmama veya iş güvencesi tazminatı olarak adlandırılmakta- dır. Mahkeme feshin geçersizliği kararıyla birlikte talep olmasa dahi kendiliğinden iş güvencesi tazminatına karar verir. İşçinin iş sözleş- mesinin geçersiz nedenle feshine karşı güvence oluşturması amacıy- la getirilmiştir. Bu tazminat nitelik olarak ücret sayılabilecek bir ka- zanç olmadığı gibi bir zararın telafisine hizmet eden bir tazminat da değildir. Bu yolla işverenin iş sözleşmesini keyfi olarak feshetmesi önlenmek istenmiştir. Bu nedenle, anılan tazminat prime esas kazanç özelliği göstermez. Esasen işe başlatılmayan işçinin işe başlatılmaması nedeniyle sigortalılık vasfının kaldığından söz edilemez. Sonuç olarak işe başlatılmama halinde işçiye ödenecek olan iş güvencesi tazminatı üzerinden sigorta primi alınmaz. V. Kısmen Prime Dâhil Kazançlar Kanun, Yönetmelik ve Tebliğ’e bakıldığında bir kısım kazançla- rın prime esas kazanç kapsamına girmesi bakımından tamamen kabul edilmediği gibi tamamen dışlanmadığı da görülmektedir. Dolayısıy- la, bu kazançların sigorta primine esas kazançta kısmi olarak dikkate alınması gerekmektedir. Yemek parası, çocuk zammı (yardımı), aile zammı (yardımı), özel sağlık sigortası ve BES (Bireysel Emeklilik