Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

486 Sosyal Güvenlik Hukukunda İş Sözleşmesiyle Çalışanların Prime Esas Kazançlarının Tespiti sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu ve 4447 sa- yılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yer alan sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanamaz” hükmü getirilmiştir. Aynı maddenin üçüncü fıkrasında ise, “Beş kişiden fazla olmamak koşuluyla çalıştırı- lan toplam sigortalı sayısının %1’ini aşmayan sayıda, çalıştırılanların sigortalı olarak bildirilmediğinin veya bildirilen kişilerin fiilen çalış- madığının tespit edilmesi hâlinde birinci fıkra hükümleri uygulan- maz” denilerek bir yıllık süre bakımından hüküm yumuşatılmıştır. 2. Ücret Dışındaki Kazançlar Ücret eklentisi olan vardiya ve ağır vasıta tazminatı, imza zorlu- ğu tazminatı, nakit ödenen; doğal afet yardımı, kira yardımı, giyecek yardımı, yakacak yardımı, askerlik yardımı, sünnet yardımı, taşıt yar- dımı, ısıtma yardımı, elbise dikiş ve ayakkabı dikiş bedeli, yılbaşı pa- rası (yılbaşı hediye çekleri hariç), kreş ücreti, makam tazminatı, iş riski zammı, bayram harçlığı, yıpranma tazminatı, özel hizmet tazminatı, yabancı dil tazminatı, 6772 sayılı Kanun’a göre ödenen ikramiye, 2448 sayılı Kanun’a göre ödenen ikramiye, huzur hakkı (toplantı parası), 101 eleman temininde güçlük zammı ve kıdem zammı gibi ödemeler, ödendiği aya dâhil edilen prime esas kazançlardır. 102 Çünkü bunların hak edilmiş olmaları yeterli değildir, ayrıca ödenmiş olmaları gerek- mektedir. Belli bir hizmet yılını doldurup işyerinden ayrılmış olan ve sigortalılığın sona ermesinden sonra sigortalılara jübile ikramiyesi adı altında yapılan ödemeler, niteliği itibariyle tazminat özelliği gösterdi- ğinden prime tabi tutulmaması gerekir. Ücret dışındaki ödemeler sigorta primine esas kazancın alt ve üst sınırları da dikkate alınarak iş sözleşmesinin devam ettiği en son ayın kazancına dâhil edilmektedir. Ancak, üst sınırın aşılması halinde, üst sınırı aşan ücret dışındaki bu ödemeler prime tabi tutulmamaktadır. Yüksek mahkemenin, hak edilen fazla çalışma alacaklarının, ödendiği 101 Uygulamada bazı görevlerin komisyon, komite, yönetim kurulu gibi organların toplantılarına katılmak suretiyle yapıldığı ve katılanlara toplantı veya saat başına huzur hakkı adı altında para ödendiği görülmektedir. Bu gibi görevler genellikle seçimle gelenler tarafından yapılmaktadır. Sigortalı sayılmayan bu kişilerin al- dıkları huzur hakkı prime tabi değildir. Sigortalı kabul edilmeleri gerektiği anla- şıldığı takdirde, huzur hakkı ücret niteliğinde kabul edilip prime tabi tutulması gerekir. 102 Güzel/Okur/Caniklioğlu, s. 289;Öztürk, s. 166.