Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

UYGULAMADA KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT (CMK m. 141-144) INDEMNITY FOR DAMAGES WHICH MAY ARISE IN PRACTICE DUE TO PROTECTIVE MEASURES (Articles 141-144 of the Code of Criminal Procedure) Nabi ÖZALP * Özet: Koruma tedbirlerinin temel hak ve özgürlüklere doğru- dan müdahale niteliğinde olması nedeniyle, kanunda her koruma tedbirine hangi koşullarda başvurulabileceği ayrı ayrı ve açıkça dü- zenlenmiştir. Kanunda öngörülen koşullar gerçekleşmeden koruma tedbirlerinin hukuka aykırı olarak uygulanması sonucu bu tedbirlere maruz kalan kişilerin maddi ve manevi zarara uğramaları mümkün- dür. Zarar gören kişilerin bu zararlarının karşılanması hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir. Yakalama, gözaltına alma, tutuklama, elkoy- ma ve arama tedbirinin hukuka aykırı olarak uygulanması sonucu bu tedbirlere muhatap olan kişilerin zararlarının giderilmesinin koşul- ları ve yargılama usulü, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 141 ila 144. maddelerinde düzenlenmiştir. CMK’nın 141. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenen haller nedeni ile zarar gördüğünü iddia eden kişilerin maddî ve manevî her türlü zararlarını devletten isteyebilecekleri, 142. maddede ise koruma tedbirleri nedeni ile tazminat isteminin zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesinde karara bağ- lanacağı öngörülmüştür. Anahtar Kelimeler: Koruma Tedbiri, Tazminat, Haksız Tutukla- ma, Gözaltı, Yakalama Abstract: As protective measures are direct interventions with fundamental rights and freedoms, the law clearly stipulates each of the conditions under which each protective measure may be resor- ted to. It is possible for those who are subjected to these measures to incur pecuniary and non-pecuniary damages as a result of unlaw- ful application of the protective measures without the said condi- tions set out in the law having been met. Indemnification of these aggrieved persons against such damages is a requirement of the “rule of law”. Articles 141 through 144 of the Code of Criminal Proce- dure (CCP) govern and stipulate the conditions and trial procedure for indemnification of persons who are subjected to unlawful app- * Av. Dr., [email protected], ORCID:0000-0002-6169-6940, Makalenin Gönderim Tarihi: 24.07.2019, Kabul Tarihi: 29.07.2019