Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

84 Uygulamada Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (CMK m. 141-144) rin uğradıkları zarar tazminat hukukunun genel prensiplerine göre, devletçe ödenir ” şeklinde değiştirilmiştir. Keza Anayasa’nın 40/3. maddesinde de kişinin, resmi görevliler tarafından meydana getirilen haksız işlem- ler sonucu uğradığı zararının kanuna göre devletçe tazmin edileceği öngörülmüştür. Koruma tedbirlerinden doğan zararın giderilmesi, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda da düzenlenmiştir. 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5320 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun’un 18. maddesi ile 466 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmış ve 5271 sayılı Ceza Muhake- mesi Kanunu’nun yedinci bölümünde “Koruma Tedbirleri Nedeniy- le Tazminat” ana başlığı altında 141. maddesinde tazminat nedenleri, 142. maddede yargılama usulü, 143. maddede tazminat nedenin daha sonra gerçekleşmediğinin anlaşılması nedeniyle ödenen tazminatın geri alınması ve 144. maddede ise tazminat isteyemeyecek kişiler dü- zenlenmiştir. Bu çalışmada Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 141 ila 144. mad- delerinde düzenlenen koruma tedbirleri nedeniyle tazminat davası, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay’ın kararları doğrultusunda incelen- miştir. Ayrıca koruma tedbiri olmamakla birlikte, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223/3. maddesinde, infaz edilen mahkûmiyet kararının sonradan yargılamanın yenilenmesi sonucu kaldırılması nedeniyle za- rara uğrayan kişilerin zararlarının tazmin edileceğine ilişkin düzenle- me irdelenmiştir. I. TAZMİNAT NEDENLERİ A. GENEL OLARAK Tazminat nedenleri CMK’nın 141. maddesinin 1. fıkrasında sıra- lanmıştır. Buna göre; a)Kanunlarda belirtilen koşullar dışında yakalanan, tutuklanan veya tutukluluğunun devamına karar verilen, b)Kanuni gözaltı süresinde hâkim önüne çıkarılmayan, c)Kanunî hakları hatırlatılmadan veya hatırlatılan haklarından yararlandırılma isteği yerine getirilmeyen, d) Kanu- na uygun olarak tutuklandığı hâlde makul sürede yargılama mercii huzuru- na çıkarılmayan veya bu süre içinde hakkında hüküm verilmeyen, e) Kanuna uygun olarak yakalandıktan veya tutuklandıktan sonra haklarında kovuştur- maya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilen, f)Mahkûm olup da gö-