Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

92 Uygulamada Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (CMK m. 141-144) koruma tedbiri nedeniyle CMK’nın 141. ve devamı maddeleri gere- ğince ağır ceza mahkemesinde tazminat davası açılması durumunda, her iki davanın konusu ve tarafları farklı olduğundan, derdestlik ne- deniyle sonradan açılan davanın dava şartı yokluğundan ret edilmesi mümkün değildir. 37 Ancak hakkında koruma tedbiri uygulanan kişi- nin maddi zararı aynı olduğundan, bir mahkeme tarafından hüküm altına alınan maddi tazminatın, diğer mahkeme tarafından mahsup edilmesi gerekmektedir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 141 ve devamı maddeleri suç so- ruşturması veya kovuşturması sırasında haksız olarak özgürlüğünden yoksun bırakılan şüpheli ya da sanıkların gördüğü zararın giderilme- sini düzenlemektedir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında idari gözetim altında tutulan yabancılar suç şüp- helisi ya da sanığı olmalarından kaynaklanan bir nedenle özgürlükle- rinden yoksun bırakılmadıklarından, idari gözetim kararının hukuka aykırı olması nedeniyle, CMK 141 ve devamı maddelerine göre taz- minat talep etmeleri mümkün değildir. İdari gözetim kararı, idari bir işlem olduğundan, hukuka aykırı idari gözetim kararı nedeniyle za- rar görenler idari yargıda tam yargı davası açabilirler veya doğrudan Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunabilirler. 38 Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 141/1. maddesinde, “suç soruş- turması veya kovuşturması sırasında” gerçekleşen koruma tedbirleri nedeniyle tazminat ödenebileceği düzenlendiğinden, cezanın infazı aşamasındaki hukuka aykırılıklar nedeniyle tazminat talepleri, CMK 141 ila 144. maddeleri kapsamında olmayıp, bu tür talepler idari yar- gının görev alanına girmektedir. 39 Buna karşın hapsen tazyik kararı nedeniyle CMK 141 ila 144 maddeleri kapsamında tazminat talep edi- lebilir. 40 37 Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 20.10.2016, 6100/10253, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı. 38 Anayasa Mahkemesi, Genel Kurul, BT Başvurusu, Başvuru No: 2014/15769, 30.11.2017, https://www.anayasa.gov.tr/tr/kararlar-bilgi-bankasi/ (05.05.2019). 39 Yargıtay 12. CD, 12.2.2013, 2013/32001, 2013/2755, Hakeri/Ünver, s.489; Yargı- tay 12. CD, 15.1.2014, 2013/26006, 2014/530, Gürsel Yalvaç, “Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat”, Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi , İstanbul 2015, C, 3, S. 2, s.273. Yargıtay 12. CD, 16.9.2014, 2014/3766, 2014/17880, Emrah Öztürk, AİHM- Yargıtay Kararları Işığında Haksız Tutuklama Sebebiyle Açılacak Tazminat Dava- larının Hukuki Dayanağı ve Tazminat Davalarında Usul, Yetkin Yayınevi, Ankara 2015, s.239. 40 Yargıtay 12.CD, 25.9.2013, 2013/14379, 2013/21555, Öztürk, s.131.