Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

124 “Dijital Miras” - Alman Federal Mahkemesi’nin “Facebook” Kararı Üzerine Bir İnceleme I. GİRİŞ Dijital dünyanın dört bir tarafımızı kuşattığı ve büyük bir hızla ana- log dünyanın yerini aldığı günümüz koşullarında, hukuki ilişkiler de bu durumdan nasibini almaktadır. Dijital çağın kaçınılmaz bir sonucu olarak; çeşitli özel hukuk ilişkilerinin dijital platformlarda kurulması ve yürütülmesi (dijital içerikli sözleşmeler), bu ilişkilere uygulanacak hukuk kurallarının tespiti ve bu hususta bilhassa, Türk Medeni Kanu- nu ve/veya Türk Borçlar Kanunu’nun yeterliliği bakımından tereddüt ve mevcut hukuk kurallarının dijital dünyanın gerisinde kaldığı endi- şesi yaratmaktadır. İç hukukumuzda dijital çağın gereklerine denk dü- şecek şekilde bir “ dijital güncelleme ”nin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ya da ne zaman gerçekleşeceği belli olmadığından, en azından bugün için mevcut mevzuat hükümleri uyarınca bir değerlendirme yapılması gerektiği ortadadır. İnternetin önlenemez yükselişi ile ortaya çıkan ve dijital dünya- daki yerini gün geçtikçe sağlamlaştıran sosyal medya platformları ile özel hukukumuz bakımından değerlendirme ve incelenmeye muhtaç yeni hukuki ilişkiler ve kavramlar doğmaktadır. Sosyal medya plat- formlarının başını çeken Facebook şirketi, 2018 yılı verilerine göre her ay 2,7 milyar insanın Facebook, Instagram, WhatsApp ve Messenger plat- formlarını kullandığını ve Facebook sosyal ağının aylık aktif kullanıcı sayısının 2,3 milyarı geride bıraktığını açıklamıştır. Dünya üzerindeki insanların neredeyse %40’ının sosyal medya platformlarını kullandığı gerçeği karşısında, bu platformlarda ortaya çıkan hukuki ilişkilerin mercek altına alınması mutlak bir gereklilik haline gelmektedir. Bu ilişkilerin görünüm biçimlerinden biri ise söz konusu platformlar aracılığıyla edinilen sosyal medya hesaplarının kullanıcılarının (bir diğer ifadeyle hesap sahiplerinin) ölümü halinde ortaya çıkmakta ve “dijital miras” kavramını bilhassa miras hukuku kapsamında incelemeyi gerektirmektedir. Alman Federal Mahkemesi (BGH-Bundesgerichtshof), 12.07.2018 tarihli kararında, 1 15 yaşındaki bir Facebook kullanıcısının ölümü ha- linde sosyal medya hesabının miras kalıp kalamayacağı hususunu de- ğerlendirmiş ve dijital teknoloji alanında Avrupa hukukunun temel 1 BGH, 12.07.2018 - III ZR 183/17, NJW 2018, s. 3178 vd.