Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

134 “Dijital Miras” - Alman Federal Mahkemesi’nin “Facebook” Kararı Üzerine Bir İnceleme Federal Mahkeme kararında ayrıca, Facebook’un öngördüğü anıt- laştırılmış hesap düzenlemesinin genel işlem şartlarının denetimine ilişkin hükümler kapsamında değerlendirildiğinde geçerli olmadığını, çünkü söz konusu düzenlemenin, Alman Medeni Kanunu’nun genel işlem şartlarının içerik denetimine ilişkin 307. maddesinin 1. ve 2. fık- raları uyarınca sözleşmenin karşı tarafının durumunu ağırlaştırıcı ni- telik taşıdığını belirtmiştir. 50 Öyle ki söz konusu anıtlaştırılmış hesap düzenlemesi, her ne kadar kullanıcı sözleşmesinin miras yoluyla inti- kalini engellemese de, miras yoluyla elde edilen bu ilişkinin (mirasçı- lar açısından) tabir yerindeyse içini boşaltmaktadır. Federal Mahkeme; Facebook’un anıtlaştırılmış hesap uygulamasının malvarlığının tüm hak ve borçlarıyla mirasçılara intikal edeceğini öngören külli halefiyet ilkesini, dolayısıyla Alman Medeni Kanunu’nun 1922. maddesini ih- lal ettiğini, bu uygulamanın 1922. maddenin öngördüğü temel ilkelere aykırı olduğunu ve bu sebeple de söz konusu genel işlem şartları dü- zenlemesinin geçersiz olduğunu karara bağlamıştır. 51 Bu hususta ileri sürülen bir görüşe göre; anıtlaştırılmış hesap uy- gulaması yoluyla ortaya çıkan kullanıcı sözleşmesinin “içinin boşal- tılması” durumu, yasal olarak öngörülmüş külli halefiyet ilkesi ile bağdaşmıyorsa, bu durumda, kullanıcı hesabının miras yoluyla inti- kalinin toptan engellenmesi durumu da evleviyetle sözleşmenin karşı tarafının durumunu ağırlaştırıcı nitelik taşımaktadır ve bu nedenle, böylesi bir standart sözleşme hükmü de genel işlem şartlarının içerik denetimine ilişkin kurallarla bağdaşmaz. 52 Yukarıda ifade edildiği üzere; Federal Mahkeme’ye göre Facebook kullanıcı sözleşmesinin doğasından, sözleşme ilişkisinin miras yoluyla devredilemeyeceği ve özellikle sözleşme ilişkisinin kişiye sıkı sıkıya bağlılık özelliği taşıdığı sonucu çıkmamaktadır. Federal Mahkeme; davalı Facebook’un ileri sürdüğünün aksine, kullanıcı sözleşmesinin temelinde yatan ve zımni bir şekilde öngörülen miras bırakanın sohbet arkadaşlarının kişilik haklarının korunması amacının, sözleşmeye kişi- ye sıkı sıkıya bağlı bir nitelik kazandırdığı görüşünü reddetmektedir. 53 50 BGH, 12.07.2018 - III ZR 183/17, NJW 2018, s. 3178, N. 25. 51 BGH, 12.07.2018 - III ZR 183/17, NJW 2018, s. 3178, N. 25. 52 Preuß, a.g.e., s. 3148. 53 BGH, 12.07.2018 - III ZR 183/17, NJW 2018, s. 3178, N. 35.