Türkiye Barolar Birliği Dergisi 146.Sayı

169 TBB Dergisi 2020 (146) Ayşen ÇİLENTİ KONURALP veya devretmek gibi tasarruf işlemlerini gerçekleştirmeyi amaçlıyor olabilir. Bu ihtimallerde lehdarın fiil ehliyetini haiz olması veya yasal temsilcisinin rızasının alınmış olması şartı aranır. 71 Sözleşmenin kurulması anında lehdarın belirli olması gerekmez, fakat belirlenebilir olması aranır. 72 Belirlenebilirlik, üçüncü kişinin be- lirlenmesinin bazı olgulara bağlanması veya sözleşmenin tarafları ile üçüncü kişilerin seçimine bırakılması gibi ölçütlerin kullanılıyor ol- masını ifade eder. 73 Bu durumda lehdarı belirleme yetkisini haiz olan vaadeden veya vaadettirenin, bu belirlemeyi yapmamasının hukukî sonucu ne olur? Üçüncü kişiyi belirleme yetkisi vaadedene bırakılmış ve vaadeden bu yetkiyi kullanıp belirlemeyi yapmamış ise, bu belirle- meyi yapmadıkça borcunu ifa edemeyeceği için, borçlu temerrüdü hü- kümleri uygulama alanı bulur. 74 Belirleme yetkisi vaadettirende iken, o bu belirlemeyi yapmazsa, belirleme ifa için hazırlık aşaması niteliği taşıdığından, alacaklı temerrüdü söz konusu olur. 75 Lehdarın belirlen- mesinin bazı olguların gerçekleşmesi gibi başka ölçütlere bırakıldığı hallerde, bu belirlemenin yapılması imkânsız olabilir. Eğer belirleme sözleşmenin kurulurken imkânsız ise sözleşme TBK madde 27 hükmü gereği geçersiz sayılmalıdır. Belirleme sonradan imkânsız hale gelirse, TBK madde 136 hükmü gereği, sonraki kusursuz imkânsızlık nedeniy- le borç sona erer. 76 6. Kapama İlişkisinin Niteliği ve Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme Bakımından Belirleyiciliği Üçüncü kişi yararına sözleşme kurulduğu vakit, vaadeden ile va- adettiren arasında kapama ilişkisi, vaadeden ile lehdar arasında ise direkt edim ilişkisi ortaya çıkar. Kapama ilişkisi, yukarıda da ifade edildiği üzere taraflar arasındaki sözleşmesel ilişkiyi ifade eder. Direkt edim ilişkisi ise, vaadeden ile lehdar arasındaki ifa ilişkisinden ibaret 71 Krauskopf, s. 67. 72 Raab, s. 50; Oğuzman/Öz, s. 440; von Tuhr/Escher, s. 246; RGRK/Ballhaus, BGB 328, N. 23. Bkz. “Borçlar Kanunu’nun 111. maddesi eda zamanında tayini kabil üçüncü bir şahıs lehine borç şart edilmesine müsait ise de” YİBGK, E. 1945/20 K. 1947/6 T. 5.2.1947 (kazanci.com; Erişim Tarihi: 31.05.2019). 73 Gernhuber, s. 481; İstanbul Şerhi/Öz, TBK 129, N. 18. 74 Krauskopf, s. 117. 75 Krauskopf, s. 121. 76 İstanbul Şerhi/Öz, TBK 129, N. 19.